ارزیابی تاثیر عملیات آبخیزداری در استحصال و جمع‌آوری رواناب حوضه دادآباد

جمع آوری آب باران با استفاده از تکنیک ها و روش های مختلف در مناطق خشک و نیمه خشک به منظور تامین آب بیشتر برای کشاورزی، شرب و صنعت را اصطلاحاً harvesting water یا استحصال آب می گویند. در واقع بیشتر مواقع استحصال آب یک نوع روش آبیاری است، با این تفاوت که بهره بردار زمان لازم برای بهره برداری از آب را در اختیار ندارد. بهره بردار می بایست آب ناشی از بارندگی را به شکل ممکن ذخیره نماید تا در فصل مورد نیاز از آن استفاده کند. این تحقیق با هدف ارزیابی تاثیر حوضچه های ذخیره آب بر روی استحصال و جمع آوری رواناب ناشی از بارندگی حوضه دادآباد صورت گرفت. روش کار در گام نخست بر اساس نقشه برداری و بررسی حجم عملیات سازه های اجرا شده، و آگاهی از تعداد، وضعیت و مشخصات آن ها می باشد. در مرحله بعد با استفاده از مدل ریاضی hec-hms نسبت به برآورد سیلاب اقدام گردید. نتایج حاصل از شبیه سازی و مقایسه هیدروگراف های مشاهداتی و شبیه سازی شده نشان داد، مدل از کارآیی لازم برای شبیه سازی حوضه دادآباد برخوردار بوده و به پارامترهای شماره منحنی و تلفات اولیه حساسیت زیادی دارد. با محاسبه حجم مخازن، قابلیت آن ها در ذخیره سازی رواناب مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تعیین پاسخ حوضه در مقابل رگبارهای طرح، با اعمال تغییرات ایجاد شده در ورودی های مدل، اقدام به شبیه سازی رفتار سیلاب برای دوره بازگشت های مختلف گردید. نتایج نشان داد، حوضچه های ذخیره آب قادرند، بیش از 80 درصد از رواناب حاصل از بارندگی های با دوره بازگشت 2 و 5 سال را جمع آوری و ذخیره نمایند. در دوره بازگشت های 10، 25، 50 و 100 به ترتیب 63.4، 54.3، 38.8 و 28.6 درصد از رواناب ایجاد شده در مخزن حوضچه ها ذخیره شده و مابقی از خروجی حوضه خارج می شود. در مجموع سامانه های استحصال آب حوضه دادآباد قادرند 236645 متر مکعب رواناب را ذخیره نمایند.