مقایسه روش‌ های تعیین ضریب زهکشی در اراضی شور و سدیمی جهت استفاده بهینه از آب باران در مناطق شهری و غیرشهری

جریان های زیرسطحی ناشی از بارش باران، یکی از منابع اصلی تامین آب به شمار می رود. در این شرایط، زه دار بودن اراضی کشاورزی در فصول مختلف سال، یکی از عمده ترین مشکلات کشاورزان است که بر اثر بالا آمدن سطح آب های تحت الارضی و یا نامناسب بودن بافت خاک، پدید می آید. در این شرایط، شوری و سدیمی شدن خاک باعث کاهش راندمان برداشت محصولات کشاورزی می شود. علاوه بر این، تعیین ضریب زهکشی جهت تخمین زه آب ناشی از آب باران در مناطق شهری و غیرشهری، که یکی از منابع آبی به شمار می رود، حائز اهمیت است. لذا در این تحقیق، روش های مختلف تعیین ضریب زهکشی در اراضی شور و سدیمی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان می دهد، حداکثر ضریب زهکشی در روش هم گام، معادل 4/2 میلی متر در روز است. در حالی که، این ضریب بر اساس روش تقویم آبیاری بین حداقل 37/0 تا حداکثر 49/2 میلی متر در روز متغیر است. نتایج به دست آمده همچنین نشان می دهد، مقدار به دست آمده برای ضریب زهکشی، با استفاده از روش همگام همواره بیشتر از مقدار به دست آمده با استفاده از روش غیرهمگام است. اما مقدار این ضریب در ابتدای تابستان و با استفاده از دو روش تقریباً با هم برابر هستند. بنابراین، استفاده از روش هم گام باعث افزایش مقدار جریان زیرسطحی تخمینی شده و پیشنهاد می شود از روش غیرهمگام جهت تخمین ضریب زهکشی استفاده شود.

Comparison of Various Methods of Determining the Drainage Coefficient in Sodium and Salty Soil in Order to Maximize the Efficiency of Rainwater usage in Urban and Non-Urban Areas

AbstractThe sub surface flows resulting by rainfall are one of the main sources of supplying water. In these conditions, swap of agricultural lands in different seasons is one of the main problems of farmers which are caused by an increase in the level of subsurface water or impropriety of the soil texture. In such conditions, the sodium and salty soil cause a decrease in the efficiency of crops harvest. In addition, water collected from rainfall is one of water resource in urban and nonurban areas, therefore determining the drainage coefficient for estimating drainage water of it is very important. Therefore, in this study, different methods of determining the drainage coefficient in sodium and salty soil have been investigated. The obtained results have shown that the maximum of drainage coefficient in steady method is 2.4 mm/day. However, this coefficient changes throughout the day according to the irrigation calendar method from the minimum 0.37 to the maximum 2.49 mm/day. The results have indicated that the amount of the obtained drainage coefficient by steady method is always more than the amount obtained by unsteady method. But the amount of this coefficient is the equal in the beginning of summer using both methods. Therefore, using steady method causes an increase in the estimated subsurface flow amount so it is suggested to use the unsteady method to estimate the drainage coefficient.