برآورد دمای خاک در اعماق مختلف با استفاده از متغیرهای هیدرواقلیمی در بیابان‌ های ساحلی (مطالعه موردی: بندرعباس)

دمای خاک یکی از متغیرهای مهم در مطالعات هیدرواقلیمی کشاورزی و هواشناسی کشاورزی می باشد و کمبود آن در نقاط فاقد ایستگاه سینوپتیک که فعالیت های کشاورزی صورت می پذیرد یکی از چالش های بزرگ در بسیاری از مطالعات و تحقیقات بخش کشاورزی است. لذا هدف از این مطالعه تعیین ارتباط بین متغیرهای هیدرواقلیمی همچون بارندگی، دمای هوا، رطوبت هوا، فشار بخار آب، سرعت باد، میزان تبخیر و تراز آب زیرزمینی با دمای خاک در اعماق 5، 10، 20، 30، 50 و 100 سانتی متری در منطقه ساحلی بندرعباس طی دوره آماری (13711392) است. بدین منظور پارامترهای ذکر شده به صورت نرمال استاندارد شده محاسبه شد و همچنین تاثیر دو پارامتر باران و تراز آب زیرزمینی در قالب دو شاخص spi و gri بررسی و با ضریب همبستگی پیرسون معنی داری ارتباط بین آن ها تعیین گردید، و بر اساس روش رگرسیون خطی چند متغیره مقادیر دما در اعماق مختلف خاک برآورد گردید. بیشترین همبستگی بین دمای خاک در عمق 100 سانتی متری خاک با دمای هوا، تبخیر از تشتک و شاخص spi در پنجره زمانی 3 ماهه دیده می شود که ضرایب همبستگی آن ها به ترتیب برابر با 992/0، 885/0 و 71/0- می باشد. این بدان معنی است که در واقع دما و رطوبت هوا به طور مستقیم بر تغییرات دمای خاک از سطح تا عمق موثر است، اما تاثیر باران بر دمای خاک معکوس بوده به طوری که میزان دمای خاک در ماه های ترسال کاهش معنی داری (p-value=0.59) را نشان می دهد. در نتیجه، تحقیق فوق این امکان را فراهم می آورد تا در ماه های مختلف امکان برآورد سریع دمای خاک با استفاده از داده های هیدرواقلیمی فراهم آید.