تاثیر سازه‌های مکانیکی در مهار سیلاب سطوح آبگیر مناطق خشک (مطالعه موردی منطقه تفتان خاش)

هدف از اجرای این پژوهش تاثیر سازه های مکانیکی در جمع آوری سیلاب حوضه آبخیز تفتان خاش است تا ضمن شناسایی نقاط ضعف و قوت آن ها، راهکار علمی به منظور تاثیرگذاری مطلوب سازه ها صورت پذیرد. برای اجرای این پژوهش گنجایش مخازن بندها برآورد و اشل هایی در داخل آن ها مستقر و در هر بارندگی میزان سیلاب ورودی اندازه گیری گردید. نتایج پژوهش نشان داد که سازه های مورد بررسی 145744 مترمکعب گنجایش دارد. در طول دوره مورد بررسی 4101090 مترمکعب بارندگی در منطقه صورت گرفته که منجر به ایجاد 939434 مترمکعب رواناب شده است. احداث مخازن ذخیره رواناب زمینه استحصال و نفوذ 320535 متر مکعب سیلاب را فراهم نموده و 618899 مترمکعب آن نیز از منطقه خارج شده است. در حالی که در نبود این مخازن 939434 مترمکعب رواناب نه تنها از منطقه خارج می گردید، بلکه بر قدرت تخریبی سیلاب ها نیز افزوده می شد که این خود منجر به افزایش میزان فرسایش و کاهش نفوذ در آبراهه های اصلی نیز می شد. بررسی ها نشان می دهد که با احداث مخازن ذخیره رواناب میزان هرزآب از 9/22 درصد به 8/7 درصد تقلیل می یابد. همچنین حداکثر داغ آب خروجی سطوح آبگیر قبل از احداث مخازن 45/1 متر اندازه گیری که پس از آن به 72/0 متر کاهش یافت. تجزیه و تحلیل آماری داده ها نشان می دهد که بین تغییرات حجم سیلاب در قبل و بعد از احداث مخازن ذخیره رواناب اختلاف معنی داری در سطح 1% (p<0.01) وجود دارد. یعنی سازه های اجرایی در منطقه مورد مطالعه، کاهش سیلاب را به همراه داشته است.