کاربرد تحلیل سلسله مراتبی در مکان یابی مناطق مستعد جمع آوری آب باران در حوضه شهری (مطالعه موردی: شهر بیرجند)

کمبود بارش و به دنبال آن کمبود آب یکی از مهمترین مشکلات مناطق خشک و نیمه خشک است. از جمله راه های تامین آب برای این مناطق، جمع آوری و ذخیره آب باران است. مکان یابی، یافتن مجموعه ای از گزینه های مکانی مناسب برای یک کاربرد خاص است که مسئله تصمیم گیری چند معیاره با ساده سازی، تعریف راهبردهای تصمیم گیری و تسهیل پردازش های مکانی می تواند در مسائل مختلف تصمیم گیری مکانی به شیوه های گوناگون استفاده شود. هدف از این تحقیق تعیین مکان های مستعد برای جمع آوری آب باران در حوضه شهری بیرجند با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی می باشد. در این پژوهش برای به دست آوردن مناطق مناسب برای جمع آوری آب باران از 5 معیار شیب، بارندگی سالانه، کاربری اراضی، فاصله از کانال سطحی و رودخانه در محدوده مطالعاتی استفاده شد. برای استفاده از این مدل ابتدا لایه های اطلاعاتی تهیه شده بر اساس نوع رابطه شان با این پدیده طبقه بندی و امتیازدهی شده و در نهایت وارد مدل شدند. لایه ترکیبی نهایی در چهار کلاس شامل پتانسیل بسیار بالا، بالا، متوسط و کم طبقه بندی گردید. نتایج نشان داد معیارهای کاربری اراضی، فاصله از رودخانه و کانال سطحی به ترتیب وزن های 584/0، 151/0 و 140/0 بیشترین وزن ها را به خود اختصاص داده اند. در نهایت یازده نقطه مستعد جمع آوری آب باران در حوضه شهری بیرجند مشخص گردید.

Application of Analytical Hierarchy Process in Topology of Rain Water Collection in Urban Basin (Case study: Birjand City)

AbstractDeficiency of precipitation followed by water scarcity is one of the most important problems in arid and semiarid regions. Among the water supply sources to these areas are collecting and storing rainwater. Site determination is finding a series of proper optional places for a particular applications that multicriteria decision problem are involved. They are defined by simplified strategies for decisions and facilitate spatial process on various problems of spatial deciding in various ways. The aim of this study is to determine the potential sites of rainwater harvesting using Analytical Hierarchy Process in urban areas of Birjand. In this study, to obtain the proper area for rainwater collection from 5 criteria of slope, annual precipitation, land use, distance from surface canals and rivers in the study area were used. Initially to use this model, layers provided based on their relationship with the phenomenon are classified and scored. Then, they are introduced to the model. The final composition of the layers is configured of four classes, including the potentials of very high, high, medium and low categories. Results have shown that the criteria of land use, distance from river and surface channel take the largest weights of 0.584, 0.151 and 0.140, respectively. Finally, eleven points talented rainwater harvesting in urban areas of Birjand are identified.