ارزیابی تاثیر اجرای عملیات سطوح آبگیر باران بر وضعیت مراتع (مطالعه موردی: مراتع خشک و نیمه خشک منطقه دهلران)

هدف از اجرای این پژوهش شناسایی توانمندی بهره برداران حوضه های آبخیز است که با استفاده از تجارب گذشتگان بستر مناسبی به منظور بهره برداری از عرصه های طبیعی ایجاد می نمایند. سطح وسیعی از مراتع کشور در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده است. به دلیل محدودیت منابع آبی قابل شرب و نیز حساسیت و شکنندگی اکوسیستم های مرتعی مناطق فوق، مدیریت منابع آب آن ها، بیش از هر منطقه دیگری ضروری بوده و به عنوان یکی از ابزارهای مهم تولید ثروت، از نظر اهداف اقتصاد مقاومتی اهمیت اقتصادی و زیست محیطی قابل توجهی دارد. کمبود آب، یا زیادی آن و یا عدم دسترسی به آن در مرتع، به استفاده غیر اصولی از این منبع با ارزش منجر خواهد شد. الگوی فعلی مصرف آب با اقلیم خشک کشور ایران ناسازگار بوده و علاوه بر ایجاد موانع برای دستیابی به اهداف توسعه کشور، حفظ وضع موجود را نیز مشکل نموده است. تنها راهکار پیشنهادی برای حل این مشکل، کنترل و مهار هرزآب ها و سیلاب های حاصل از نزولات آسمانی با هدف ذخیره سازی آب باران در مراتع می باشد. در این تحقیق روش های مورد استفاده جهت استحصال آب باران عبارتند از: پیتینگ، بانکت، تراس بندی، آب انبار و کنتور فارو. ارزیابی تاثیر اجرای عملیات سطوح آبگیر باران، بر بازده اقتصادی مراتع مناطق خشک و نیمه خشک، در راستای بهره وری بهینه از مراتع به منظور تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در بخش منابع طبیعی می باشد. این ارزیابی براساس دو روش نرخ بازدهی داخلی (irr) و نسبت منفعت به هزینه(bcr) انجام شد. نتایج نشان داد که با توجه به سودآوری پروژه (04/2 درصد) و نرخ بازدهی داخلی (63/0 درصد)، شاخص bcr بدست آمده بزرگتر از یک می باشد لذا اجرای طرح مذکور از نظر اقتصادی توجیه پذیر بوده و درآمد زیادی را عاید دامداران ساکن در محدوه طرح می نماید. بر اساس نتایج حاصله 60 درصد از افزایش تولید ناشی از عملیات اصلاحی صورت گرفته و 35 درصد ناشی از عملیات قرق بوده که نشان دهنده تاثیر مثبت عملیات مختلف اصلاحی بر پوشش گیاهی و خاک مراتع می باشد.

Assessing the Impact of the Implementing the Operation of Land Surface Rainwater Catchments on the Conditions of Pastures (Case Study: Arid and Semi-Arid Pastures of Dehloran Region)

AbstractThe purpose of this research is identification of the capabilities of drainage basin beneficiaries who make an appropriate environment for the exploitation of natural areas through utilization of past experience. A wide range of pastures of the country are located in the arid and semiarid regions and their water resource management is more important than that of other regions due to the limitations of drinking water and the fragility of the pasturersquo s ecosystems in these regions. Thus, it is very important economically and environmentally as one of the important tools for producing wealth in the objectives of resistive economy. Water shortage, excessive water or its inaccessibility in pastures will lead to nonessential use of this highly valuable resource. The current pattern of water consumption is incompatible with the arid climate in Iran. It also creates obstacles for achieving the countryrsquo s goals for development goals and makes them difficult to achieve. The only suggested solution for solving this problem is controlling and inhibiting surplus water and floodwaters from rainfalls with the aim of accumulating rainwater in pastures. In this research, the methods used for collecting rainwater include pitting, embankment, terracing, water cisterns and Faroes.The purpose of this research is the assessment of the effect of the operation of rain water catchments on the economic returns of arid and semiarid regions along with optimal productivity of pastures in order to implement the aims of the objectives of resistive economy in natural resources sector. This assessment is conducted by using two methods of internal return rate (IRR) and benefitcost ratio (BCR). The results showed that according to the projectrsquo s profitability (2.04 percent) and internal return rate (0.63 percent), the obtained BCR index is larger than one. Therefore, implementation of the project is justified and it brings high income for ranchers living near the project area. According to the obtained results, the reason is 60 percent due to increased production by the use of corrective actions and 35 percent due to the protection which indicates the positive impact of different corrective actions on vegetation and pastures soil.