اثرات پخش سیلاب بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی و زیستی در خاک عرصه های مرتعی (مطالعه موردی: ایستگاه کوثر استان فارس)

پخش ‌سیلاب یکی از مهم ترین اقدامات حفاظت و اصلاح خاک است که مانع هدررفت سیلاب و باعث افزایش نفوذ آب می شود و به مبارزه با بیابان‌زدایی کمک می کند. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر پخش‌سیلاب بر ویژگی های فیزیکو شیمیایی و زیستی خاک در عرصه های مرتعی با پخش‌سیلاب و شاهد در گربایگان فسا در سال های 1399-1400 انجام شد. نمونه برداری به‌طور تصادفی از خاک اطراف ریشه گیاهان منطقه از عمق 20-0 سانتی متری در سه تکرار در دو فصل بهار و پاییز انجام شد. مقایسه میانگین ها با آزمون دانکن در سطح پنج درصد و با نرم افزار r انجام شد. نتایج نشان داد مقدار کربن و نیتروژن در گونه‌های موردبررسی در منطقه‌ پخش‌سیلاب به‌طور معنی‌داری بیش‌تر از شاهد بود. اما مقدار تنفس برانگبخته در منطقه پخش‌سیلاب بیش‌ترین مقدار در حالی که تنفس پایه و زیست‌توده میکروبی در منطقه شاهد بالاترین مقدار را نشان داد. نتایج مقایسه شاخص تنفس میکروبی در عرصه‌های مختلف تا حد زیادی به‌وسیله مقدار ماده آلی خاک و شدت فعالیت بیولوژیکی قابل توجیه است کم بودن مقدار مواد آلی خاک در نتیجه چرای بیش از حد دام در عرصه های پخش‌سیلاب این منطقه می تواند دلیل کاهش تنفس خاک نسبت به عرصه‌های شاهد باشد. با توجه به نقش مهم مواد آلی در بهبود شاخص های زیستی، کیفیت و سلامت خاک، به منظور افزایش میزان مواد آلی خاک و بهبود تنفس میکروبی احیای مراتع سیلابی با پوشش بومی و سازگار، مدیریت چرا و افزایش دوره های قرق پیشنهاد می‌شود.

the effects of flood spreading on soil physicochemical and biological characteristic (case study: kowsar station, fars province)

flood spreading is one of the most important soil protection and improvement measures, which both prevent flood waste and help fight desertification. this research aimed to investigate the effect of flood spreading and plant type on the activity of some physicochemical and biological properties of the soil in pasture fields with and without flood spreading in the garbayegan, fasa in 2019-2020. soil sampling was carried out in spring and autumn to a depth of 20 cm in three repetitions around the rhizosphere of plants and modified according to the materials and methods section. the averages were compared with duncan’s test at the level of 1.5% and using r software. the results showed that the amount of usable phosphorus and potassium in the flood spreading conditions and the control area was without significant difference, but the amount of carbon and nitrogen in all the studied species in the flood spreading area was significantly different. it was more significant than the witness was. however, the amount of respiration in the flood spreading area was the highest, while the respiration and microbial biomass in the control area showed the highest amount. however, the amount of basal heat and microbial biomass in flood spreading areas showed a lower amount, which can be the result of the low amount of organic matter in the soil as a result of excessive livestock grazing in these areas. finally, it is recommended to implement flood-spreading projects in arid and semi-arid areas to increase the productivity of soil characteristics.