طبقه‌بندی و تعیین عوامل محیطی موثر بر پراکنش جوامع گیاهی منطقه پخش سیلاب نیاتک، شهرستان زابل

با توجه به نقش و اهمیت عوامل محیطی در پراکنش و انتشار پوشش گیاهی و هم‌چنین وجود بادهای 120 روزه منطقه سیستان و ضرورت و اهمیت پوشش گیاهی و احداث پخش سیلاب در منطقه، این تحقیق با هدف طبقه‌بندی و رسته‌بندی جوامع گیاهی در منطقه پخش سیلاب نیاتک، شهرستان زابل انجام شد. تیپ‌های گیاهی با روش فیزیونومی-فلورستیک براون-بلانکه تعیین و هم‌چنین برای طبقه‌بندی پوشش گیاهی از دو روش تحلیل خوشه‌ای بر اساس ترکیب گونه‌ای و خصوصیات خاک استفاده شد. در هر تیپ گیاهی، نمونه‌برداری از خاک و پوشش گیاهی انجام شد. در منطقه معرف هر تیپ، 3 ترانسکت 30 متری مستقر شد و در طول هر ترانسکت، کلیه عوارض سطح زمین اندازه‌گیری شد. هم‌چنین در هر ترانسکت به صورت تصادفی، نمونه خاک برداشته و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن تعیین شد. نتایج حاصل از تیپ‌بندی اولیه به روش فیزیونومی در 17 تیپ مورد بررسی منجر به تشخیص پنچ جامعه گیاهی tamarix stricta، tamarix aphylla، haloxylon ammodendron، haloxylon persicum و prosopis stephaniana شد. هم‌چنین طبقه‌بندی پوشش گیاهی به روش تحلیل خوشه‌ای بر اساس ترکیب گونه‌ای و بر اساس خصوصیات خاک بترتیب پنج و سه جامعه گیاهی تشخیص داده شد. نتایج رسته‌بندی نشان داد که محورهای اول و دوم مجموعاً با 64 درصد واریانس پراکنش رویشگاه‌های گیاهی، مهم‌ترین محورها هستند. شن بیش‌ترین همبستگی مثبت و فسفر قابل جذب بیش‌ترین همبستگی منفی با محور 1 را دارند. سدیم و esp بیش‌ترین همبستگی مثبت را با محور 2 دارند. نمودار دوپلاتی rda نشان می‌دهد که خصوصیاتی هم‌چون درصد شن و درصد شن ریز، با جوامع haloxylon persicum و haloxylon ammodendron همبستگی مثبتی دارند و عواملی هم‌چون فسفر و پتاسیم قابل جذب و cec باعث پراکنش جامعه tamarix strictaدر منطقه می‌شوند. شوری و sar باعث حضور جوامع  haloxylon ammodendronو  tamarix aphyllaمی‌شوند. نتایج نشان داد که ارتباط ویژه‌ای بین جوامع گیاهی مختلف و خصوصیات خاک وجود دارد.

classification and determination of environmental factors affecting the distribution of plant communities in niatak flood spreading area, zabol

considering the role and importance of environmental factors in the distribution and spread of vegetation, as well as the existence of wind of 120 days in the sistan region, and the necessity and importance of vegetation and flood spreading in the region, this research was done to classification and ordination of plant communities in niatak flood spreading area, zabol. vegetation types were determined by braun-blanquet’s physiognomy-floristic method and cluster analysis based on species composition and soil characteristics were used to classify vegetation. in each plant type, soil and vegetation sampling was done. in the key area of each plant type, 3 transects of 30 m were established, and during each transect, all surface features were measured. in addition, in each transect, soil samples were taken and physical and chemical properties were determined. the results of the preliminary studies obtained from the initial typology by the physiognomy-floristic method in 17 investigated types led to the identification of five plant communities, such as ta. stricta, ta. aphylla, ha. ammodendron, ha. persicum and pr. stephaniana. in addition, the classification of vegetation by cluster analysis method based on species composition and soil properties was identified as five and three plant communities, respectively. the ordination results showed that the first axis and the second axis together with 64% of the variance of the distribution of plant communities are the most important axes. sand percentage has the most positive correlation and absorbable phosphorus (pav) has the most negative correlation with axis 1. sodium (na) and exchange sodium percentage (esp) have the most positive correlation with axis 2. redundancy analysis (rda) biplot shows that characteristics, such as sand and fine sand percentage have a positive correlation with ta. aphylla and ha.ammodendron communities, and factors such as pav, absorbable potassium (kav), and cation exchange capacity (cec) cause the distribution of ta. stricta community in the region. electrical conductivity (ec) and sodium absorption ratio (sar) cause the presence of ta. aphylla and ha. ammodendron communities. there was a special relationship between different plant communities and soil characteristics.