تاثیر طرح پخش سیلاب بر روستاییان حاشیه طرح آبخوان (مطالعه موردی: ایستگاه پخش سیلاب اهرم بوشهر)

تحقیق حاضر با هدف ارزیابی اثرات طرح پخش سیلاب از دیدگاه روستاییان ساکن در حاشیه طرح انجام شد. طرح پخش سیلاب بر آبخوان از سال 1374 در سطح 1259 هکتار از اراضی شهرستان تنگستان در استان بوشهر در قالب ایستگاه تحقیقاتی، آموزشی ترویجی کوثر 3 به اجرا در آمده است. جامعه آماری تحقیق شامل خانوار روستاهای حاشیه طرح پخش سیلاب بر آبخوان اهرم بوشه به تعداد 1600 خانوار شد. متغیر وابسته طرح عبارت است از اثرات طرح آبخوان از دید ساکنان روستاهای واقع در حاشیه طرح که شامل اثرات طرح در زمینه اجتماعی، اقتصادی، خدمات عمومی و خصوصیات هیدرولوژی است. شاخص‌های فوق در پرسش‌نامه به زیرشاخص‌ها تقسیم شد. به‌منظور اولویت‏بندی شاخص‏ها و زیرشاخص‏های موثر از دیدگاه ذینفعان (روستائیان حاشیه طرح) از پرسش‌نامه از نوع متغیرهای ترتیبی کیفی و منطبق با طیف لیکرت با 28 گویه به‌عنوان ابزار اندازه‏گیری استفاده و پس از سنجش روایی و پایایی پرسش‌نامه از ساکنان حوضه نظرسنجی به‌عمل آمد. به‌منظور رتبه‏بندی شاخص‏ها و زیرشاخص‏های موثر، از آزمون فریدمن برای تجزیه واریانس دوطرفه از طریق رتبه‏بندی و نیز مقایسه میانگین رتبه‏بندی گروه‏های مختلف استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که شاخص‌ خصوصیات هیدرولوژی بیش‌ترین تاثیر را از اجرای طرح آبخوان داشته و جنبه­های اقتصادی اجرای پروژه پخش سیلاب بر آبخوان در جایگاه دوم قرار دارد. اجرای پخش سیلاب کم‌ترین اثر را در زمینه اجتماعی در زندگی روستائیان حاشیه طرح داشته است. هم‌چنین از منظر جوامع محلی، زیرشاخص کاهش خسارت‌های سیل به اراضی و باغات روستا دارای بیش‌ترین اهمیت و زیرشاخص بروز اختلافات و درگیری بین روستائیان منطقه دارای کم‌ترین اثر در طرح پخش سیلاب بر آبخوان اهرم بوشهر هستند.

the impact of the flood spreading project on the villagers on the edge of the aquifer (a case study: ahram bushehr flood spreading station)

the current research was conducted with the aim of evaluating the effects of the flood spreading project on the aquifer from the perspective of the villagers living on the edge of the project. the flood spreading plan on the aquifer has been implemented since 1995 on the level of 1259 ha of land in tangestan city in bushehr province in the form of the kausar 3 research and extension training station. the agricultural and garden lands or pastures used by them are located in the boundaries or on the sidelines of the project. therefore, the statistical population of the research included 1,600 households in the villages on the edge of the flood spreading project on the ahram bushehr aquifer. the dependent variable of the project is the effects of the aquifer project from the perspective of the residents of the villages located on the edge of the project, which includes the effects of the project in terms of social, economic, public services, and hydrological characteristics. the above indicators were divided into sub-indicators in the questionnaire. to prioritize effective indicators and sub-indicators from the point of view of the beneficiaries (villagers on the edge of the plan). a questionnaire of the type of qualitative ordinal variables and corresponding to the likert scale with 28 items was used as a measurement tool. after measuring the validity and reliability of the questionnaire, a survey was conducted among the residents of the watershed. to rate effective indicators and sub-indicators, friedman’s test for two-way analysis of variance through rating, and also the comparison of the average rating of different groups was used. the findings of the research showed that the indicator of hydrological characteristics had the greatest impact on the implementation of the aquifer project, and the economic aspects of the implementation of the flood water spreading project on the aquifer are in second place. the implementation of flood spreading has had the least effect on the social field in the lives of the villagers on the edge of the project. furthermore, from the point of view of local communities, the sub-indicator of reduction of flood damage to village lands and gardens has the most importance and the sub-indicator of disagreement and conflict between the villagers of the region has the least effect on the flood water spreading plan on the bushehr ahram aquifer.