برخی مسائل فنی و حقوقی در رابطه با بندسار

کشتزارهای سیلابی بندسار از گذشته ‌های دور در خراسان توسط کشاورزان ساخته و بهره‌ برداری می ‌شوند بدون آن‌که هزینه‌ای را به دولت تحمیل کنند. اگرچه منافع ساخت بندسار برای بسیاری از مسئولین و کارشناسان روشن است، در عمل این روش سنتی کم‌تر مورد توجه دستگاه‌ های اجرایی مسئول می‌ باشد و کارهای حمایتی به‌ندرت مشاهده می‌ شود. برای یافتن چرایی این مسئله به روش اسنادی پس از مروری بر پیشینه تاریخی بندسار، برخی از مسائل فنی و حقوقی مرتبط با بندسار و موانع توسعه آن در چند بخش مشتمل بر وضعیت حقوقی و قانونی مالکیت بندسارهای موجود، حداکثر مساحت کل بندسار برای یک منطقه، ساخت بندسار در دیمزارها، تبدیل اراضی منابع طبیعی به بندسار و ضرورت تطبیق برنامه‌های آبخیزداری و مدیریت منابع آب‌وخاک حوضه بالادست با بندسارهای پایین دست در این مقاله مورد بحث قرار گرفته و تشریح شده است. بر اساس تجارب نویسندگان، نسبتی بین 1:10 و 1:20 بین مساحت بندسار و مساحت آبخیز بالادست به‌ترتیب برای مناطق خشک و فراخشک پیشنهاد شد. هم‌چنین، ظرفیت ماده 3 قانون اصلاح قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع، به‌منظور توسعه بندسار در اراضی ملی تبیین شد. در انتها، چند پیشنهاد برای نگهداری بندسارهای موجود و تسهیل و تشویق ساخت بندسارهای جدید در اراضی ملی و دیمزارها ارائه‌ شده است.

some legal and technical issues related to bandsar

indigenous flood harvesting method for irrigation in khorasan, which are called water-spreading weir are constructed and operated by farmers without any cost to the government. although, the benefits of water-spreading weirs are clear for many experts and the authorities as well, this method receives a little attention by governmental soil and water conservation services. this problem and a few suggestions for the purpose of extension of this method among stakeholders were presented in this article based on the documentary method. after a short review on the historical background of water-spreading weirs, some technical and legal issues associated with water-spreading weirs and barriers to its development were discussed. first, the legal status of water-spreading weirs ownership was explained followed by the maximum total area of water-spreading weirs for an upstream watershed, developing water-spreading weirs in dry farming fields, land use change of natural resources into water-spreading weirs, and the need to adapt the watershed management and soil and water resources management programs in the upstream basin with downstream water-spreading weirs. based on the authors’ experiences, a ratio between 1:10 and 1:20 between the water-spreading weirs area to upstream basin was proposed for arid and hyper-arid climates, respectively. also, the ability of article 3 of the law on revising the law on protection and utilization of forests and rangelands was explained in order to assigning permission to exploit national lands to construct new water-spreading weirs. finally, some suggestions for better maintaining of existing water-spreading weirs as well as encouraging the farmers and facilitating the process of constructing new water-spreading weirs on national lands and drylands were presented.