ارزیابی تاثیر خشکسالی بر زراعت آبی استان لرستان

کشاورزی استان لرستان بر پایه زارعت آبی و دیم استوار است که در بخش زارعت آبی از دو منبع آب‌های سطحی و زیرزمینی استفاده می‌شود. یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی تاثیرگذار بر کشاورزی استان، رخداد خشکسالی و پیامدهای آن است. از اینرو هدف اصلی این پژوهش بررسی اثرات خشکسالی بر زراعت آبی استان لرستان است. داده‌های مورد استفاده شامل: ویژگی‌های زراعت آبی استان لرستان، ویژگی‌های منابع آبی مورد استفاده در زراعت آبی، نقشه کاربری اراضی و شاخص‌های خشکسالی می‌باشد. نتایج بررسی شاخص‌های خشکسالی محاسبه شده نشان داد که در سطح استان لرستان، روند افزایشی خشکسالی و تکرار سیکل‌های بلند مدت خشکسالی و ترسالی در استان لرستان مشهود است. همچنین مشخص شد که طی دوره 36 ساله رخدادهای خشکسالی با شدت‌های مختلف در سطح استان لرستان رخ داده است و توزیع زمانی این دوره‌ها پراکنده و در کل 36 سال مطالعاتی دیده می‌شوند. نتایج حاصل از مقادیر شاخص همبستگی بین میزان عملکرد گیاهان زراعی آبی بویژه گندم و جو با مقادیر شاخص‌های مختلف خشکسالی طی دوره 1396-1370 بیانگر ارتباط مثبت و مستقیم بین عملکرد گیاهان زراعی آبی با مقادیر شاخص‌های خشکسالی است. از نظر زمانی بیشترین مقدار همبستگی، بین میزان عملکرد با مقادیر شاخص‌های خشکسالی در مقیاس زمانی یک تا شش ماهه مشاهده می‌شود و در مقیاس‌های زمانی طولانی‌تر مقدار همبستگی کاهش پیدا می‌کند. از جمله دلایل اصلی وقوع این شرایط اینست که، وقایع خشکسالی کوتاه مدت بر روی پوشش گیاهی دیم و مراتع و رخدادهای خشکسالی بلند مدت تر به دلیل وابستگی بیشتر زراعت های آبی به منابع آب های سطحی و زیرزمینی، بیشتر بر زراعت آبی  تاثیر گذارند. براساس نتایج به دست آمده، در مجموع می‌توان گفت که افزایش تنش‌های خشکی و حرارتی در سطح استان لرستان سبب کاهش عملکرد و افزایش نیاز آبی محصولات زراعی آبی مختلف شده است. 

assessment of drought impact on irrigated agriculture in lorestan province

agriculture in lorestan province is based on irrigated and rainfed agriculture, which uses two sources of surface water and groundwater. one of the most important natural hazards affecting the lorestan province agriculture is the occurrence of drought and its consequences. the main purpose of this study is to investigate the effects of drought on irrigated agriculture in this province. the data used included characteristics of irrigated agriculture, characteristics of water resources used in irrigated agriculture, land use map, and drought indices. the results showed that the increasing trend of drought and repetition of longterm drought and wet cycles in lorestan province is evident. in addition, drought events with different intensities have occurred during the study period and the time distribution of these periods can be seen overall 36year period. also, the results of the correlation analysis between the yield of irrigated crops, especially wheat and barley, with the different drought indices during the period 19912017 indicate a positive and direct relationship between the yield of irrigated plants and the values of drought indices. in terms of time, the highest correlation index is observed between yield and drought indices on a time scale of one to six months, and on longer time scales, the correlation value decreases. one of the main reasons for this condition is that shortterm drought events affect rainfed agriculture and pasture vegetation and longerterm drought events have a greater impact on irrigated agriculture due to the greater dependence of irrigated agriculture on surface and groundwater resources. finally, it can be said that the increase in drought and heat stress in lorestan province has reduced yields and increased the water needs of various irrigated crops.