تعیین میزان نشت در کانال‌های خاکی تحت پوشش کانال هامون واقع در شبکه آبیاری و زهکشی درودزن

کانال‌های آبیاری به‌عنوان بخشی از سامانه‌های آبگیر باران، از دیرباز برای تامین آب کشاورزی استفاده می‌شده است. تلفات نشت در کانال‌های آبیاری یکی از دغدغه‌هایی است که بهره‌برداران و کشاورزان همواره با آن دست به گریبان‌اند. نشت آب به‌ویژه در کانال‌های خاکی می‌تواند قابل‌توجه باشد. روابط مختلفی برای تخمین مقدار نشت از کانال‌های آبیاری ارائه‌شده است که تعیین دقت آن‌ها تنها توسط اندازه‌گیری مقدار نشت از کانال به دست می‌آید. در این تحقیق سه کانال خاکی تحت پوشش کانال هامون یعنی کانال‌های آباده رامجرد و کانال زرگران و کانال حسن‌آباد واقع در شبکه آبیاری و زهکشی درودزن، انتخاب‌شده است. با انجام آزمایش‌های میدانی، میزان نشت آب از این کانال‌ها اندازه‌گیری شده، راندمان انتقال آب در این کانال‌ها به دست آمد. همچنین دقت روابط مختلف در تخمین میزان نشت، برای کانال‌های موردنظر در محدوده موردمطالعه، ارزیابی گردید. نتایج نشان می‌دهد میزان تلفات آب در کانال آباده رامجرد، زرگران و حسن‌آباد به ترتیب 4.56، 10.6 و 19.19 درصد به ازای هر کیلومتر طول کانال است. به‌منظور ارزیابی دقت روابط مختلف تخمینگر نشت از کانال از معیار آماری قدر مطلق میانگین خطا (rmae) استفاده گردید. بر این اساس مشخص گردید که برحسب شرایط کانال، میزان دقت روابط تخمینگر نشت، متغیر است. به‌گونه‌ای که در کانال آباده رامجرد، روش اچه وری، در کانال زرگران روش موریتز و در کانال حسن‌آباد، روش آفنگدن بیشترین دقت را از بین روابط موجود داشته‌اند. مقدار معیار آماری rmae حاصل از دقیق‌ترین رابطه برای کانال آباده رامجرد برابر 0.168 و برای کانال زرگران برابر 0.397 و برای کانال حسن‌آباد برابر 0.319 به دست آمد.

Determination of seepage loss in earthen channels supplied by Hamoon channel in Dorodzan irrigation and drainage network.

Irrigation channels, which are parts of rainwater catchment systems, have been used for water supply in agriculture for a long time. Seepage loss in irrigation channels is one of the farmerschr('39') concerns. Seepage loss, especially in earthen channels, can be noticeable. Different equations have been developed to estimate seepage loss amount in irrigation channels. However, the accuracy of the equations can be determined only by seepage loss measurement. In this research, three earthen channels of the Dorodzan irrigation and drainage network were selected. These earthen channels are Abadeh Ramjerd, Zargaran, and Hasan Abad, which are supplied by the Hamoon channel. By conducting field experiments, the amount of seepage loss along some reaches of these channels was measured, and conveyance efficiency was determined. Also, the accuracy of different equations for the estimation of seepage loss was evaluated. The results show that the seepage loss rate in each kilometer length of the channel in Abadeh Ramjerd, Zargaran, and Hasan Abad is 4.56% and 10.6, and 19.19%, respectively. To evaluate the accuracy of different equations for estimation of seepage loss in the mentioned earthen channels, the Mean Average of Absolute Error (MARE) statistical criterion was utilized. The outcomes show that under channel conditions, the accuracy of each equation for estimation seepage loss was different. It means that among several equations to estimate seepage loss, in Abadeh Ramjerd channel, the equation developed by Etcheverry, in Zargaran channel Moritzchr('39')s equation, and in Hasanabad channel, Offengedenchr('39')s Equation has more accuracy than other equations. The MARE values for the best seepage loss estimator in Abadeh Ramjerd, Hasan Abad, and Zargaran were 0.168, 0.397, and 0.319, respectively.