بررسی اثر دانش بومی قنات بر ابعاد توسعه پایدار

با توجه به نقش قنات به عنوان عامل اولیه ایجاد سکونت گاه و شکل گیری اجتماعات در بخش های وسیعی از ایران که در نواحی بیابانی و حاشیه کویر واقع شده اند، همچنین کم توجهی و متروک شدن قنات های متعدد همراه با تغییر شیوه استحصال آب زیر زمینی، در این پژوهش با استفاده از تئوری ها، نظریه ها و تحلیل نتایج حاصل از پژوهش های مختلف به روش توصیفی تحلیلی، ارتباط بین دانش بومی و توسعه پایدار، تاثیر قنات بر ابعاد اجتماعی فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی توسعه پایدار، ارتباط چاه های عمیق و ناپایداری، عوامل خشک شدن و تخریب و ناپایداری قنات ها و ارائه راهکارهای احیای قنوات پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که آسیب ها معمولا بر سازه قنات، کیفیت و کمیت آب وارد می شود و از عدم مرمت و بازسازی، عدم رعایت حریم قنات ها و آلودگی ناشی از نشت فاضلاب و پساب به قنات، انسداد قنات در پروژه های عمرانی، افت آبخوان در اثر عدم تعادل در میزان برداشت و تغذیه آبخوان ناشی می شود. راهکارهای احیا در مرحله اول اصلاح سیاست های حکمرانی بر آب و به خدمت گرفتن دانش و تکنولوژی مدرن در ارتقای کارآیی دانش بومی و روش های سازگار با شرایط فرهنگی و جغرافیایی کشور و به دنبال آن عملیات عمرانی و ایزولاسیون جهت جلوگیری از انسداد، تلفات و آلودگی آب در مسیر کوره، نفوذ دادن سیلاب و تغذیه قنات و آبخوان ، کنترل خروجی قنات، استفاده بهینه و سودآور از آب قنات، تهیه نقشه قنات ها، حفاظت های اداری و کیفری، برطرف کردن ضعف های مدیریتی، آموزشی، فرهنگی و ترویجی می باشد که تحقق این موارد با تشکیل یک سازمان مستقل مردم نهاد و همکاری سازمان های میراث فرهنگی و اوقاف، آب و کشاورزی و نهادهای فعال اجتماعی و فرهنگی، تحت حمایت استانداری قابل مطالبه، پیگیری و اجرا می باشد.

Investigating the Effect of Indigenous Knowledge of Qanat on the Dimensions of Sustainable Development

Abstract Considering the role of Qanat as the primary reason for the establishment of a residence and the formation of communities in vast parts of Iran located in the desert and marginal areas of the desert, also, the lack of attention and abandonment of numerous Qanats along with the change in the way groundwater extraction, in this study using theories and analysis of the results of various Studies, has been studied by descriptive method relationship the between indigenous knowledge and sustainable development, the effect of Qanat on the social, economic and environmental dimensions of sustainable development, relation of deep well and instable, factors of drying, degradation, instability of qanats and providing solutions for the revival of Qanats. The results show that Qanat is a sustainable way of extracting water, also important in terms of economic, social, cultural, environmental and historical aspects, and with sustainable supply, part of the water needs, is essential in the life and development of Iran's dry regions. Damage usually enters the Qanat structure, quality and quantity of water, and from the lack of restoration and renovation, failure to observe Qanat privacy, pollution due to leakage of sewage and wastewater to Qana, Blockade of Qanat in construction projects, the loss of aquifer is due to reduced nutrition and excessive water withdrawal from deep layers. Recovery strategies included Construction operations and isolation to prevent blockages, losses and water pollution in the furnace path, Infiltration of flood and nutrition Qanat and aquifer, Qanat output control, The optimal and profitable use of Qanat water, Preparing map of Qanats and eliminating managerial, educational, cultural and research weaknesses.