غده تیروئید: بیماری‏ها و روش‏های تشخیص آزمایشگاهی در دام کوچک

بیماری‏های غده تیروئید جز شایع‏ترین اختلال‏های غدد درون ریز هستند. کم‏کاری تیروئید در سگ‏ها شایع است در گربه به ندرت رخ می‏دهد. پرکاری یکی از بیماری‏های رایج در گربه‏ها و غیر رایج در سگ‏ها است. کم‏کاری تیروئید اغلب در سگ‏های میانسال تا پیر با علائم بالینی از قبیل افزایش وزن و چاقی، بی‏حالی، پوشش مویی نامناسب، عدم تحمل سرما و جستجوی مکان‏های گرم، ناباروری، موریختگی غیر شوره‏ای و هیپرپیگمنتاسیون در محل موریختگی‏ها رخ می‏دهد. یافته‏های آزمایشگاهی این بیماری می‏تواند شامل کم‏خونی ملایم، افزایش آنزیم‏های کبدی و آنزیم کراتین کیناز باشد. افزایش تری‏گلیسریدها و لیپیدهای خون در بیشتر بیماران رخ می‏دهد. افزایش کلسترول خون در بیش از 80 درصد سگ‏های مبتلا دیده می‏شود و اگر بیشتر از 500 میلی‏گرم در دسی‏لیتر باشد احتمال وجود کم‏کاری تیروئید را تقویت می‏کند. اندازه‏گیری غلظت پایه t4 تام خون (total t4, tt4) باید به عنوان اولبن آزمایش تشخیصی در هنگامی‏که کم‏کاری تیروئید تشخیص داده می‏شود، انجام شود. است اما در 20 درصد سگ‏ها بدون کم‏کاری تیروئید نیز ممکن است tt4 کاهش یابد. همچنین در 10 درصد سگ‏های مبتلا به کم‏کاری تیروئید ممکن است tt4 در محدوده نرمال باشد. بنابراین اندازه‏گیری غلظت ft4 و یا tsh مهم است. در موارد چالش برانگیز ممکن است نیاز به روش‏های تشخیصی دقیق‏تر مانند تکرار آزمایش‏ها در 4 هفته و یا انجام آزمایش‏های تحریک tsh یا trh باشد. پرکاری تیروئید شایع‏ترین اختلال غدد درون‏ریز در گربه‏ها است. بیش‏فعالی، کاهش وزن و پلی فاژی فراوان‏ترین علایم بالینی در گربه‏های مبتلا میانسال تا مسن هستند. افزایش در یک یا چند آنزیم‏ کبدی، ازتمی، افزایش فسفر خون و اریتروسیتوز پایدارترین یافته‏های آزمایشگاهی در گربه‏هایی با پرکاری تیروئید هستند. اگر گربه‏ای برخی علائم بالینی و آزمایشگاهی غیر طبیعی پرکاری تیروئید و افزایش tt4 داشت برای تشخیص بیماری کافی است و نیازی به اندازه‏گیری ft4 و سایر آزمایش‏ها نیست. هرگاه گربه‏ا ی علائم بالینی و آزمایشگاهی متناقض داشت، جهت تشخیص پرکاری تیروئید، سایر آزمایش‏های اندوکرین مانند تکرار tt4 یک تا دو هفته بعد، اندازه‏گیری ft4، آزمایش سرکوب t3 و آزمایش تحریک tsh یا trh باید انجام شود.