دیابت ملیتوس: تشخیص و یافته‏های آزمایشگاهی در سگ و گربه

دیابت ملیتوس یک هیپرگلیسمی پایدار ناشی از کاهش تولید یا اختلال در فعالیت انسولین است. تقریبا تمام دام‏های اهلی و آزمایشگاهی به دیابت مبتلا می‏شوند. شیوع دیابت در سگ‏ها و گربه‏ها به ترتیب 0/6-0/3 و 1/2-0/43 درصد است. دیابت ملیتوس در سگ‏ها بیشتر در ماده‏های بالغ یا مسن رخ می‏دهد، در حالی‏که گربه‏های نر بیشتر از گربه‏های ماده به این بیماری مبتلا می‏شوند. چهار علامت بالینی مشخص دیابت ملیتوس پرادراری، پرنوشی، پرخوری و کاهش وزن هستند. در برخی سگ‏ها و گربه‏های مبتلا عوارض شدید دیابت از قبیل کتواسیدوز یا هیپراسمولالیتی رخ می‏دهد که در این موارد علائم بالینی همچون بی‏حالی، کاهش مصرف آب و استفراغ دیده می‏شود. تشخیص دیابت ملیتوس بر اساس علائم بالینی، هیپرگلیسمی پایدار و گلوکزاوری صورت می‏گیرد. به منظور مستند نمودن دیابت ملیتوس نیاز به اندازه‏گیری مکرر گلوکز خون وجود دارد. البته در صورتی‏که در یک نمونه خون و ادرار هیپرگلیسمی همراه با کتونمی، گلوکزاوری و کتون‏اوری وجود داشته باشد. احتمال وجود دیابت ملیتوس بسیار زیاد است. آزمایش‏های دیگری از قبیل اندازه‏گیری فروکتوز آمین (fructosamine) و هموگلوبین گلیکوزیله خون (glycated hemoglobin, ghb) و آزمایش‏های تحمل گلوکز (glucose tolerance tests) نیز برای تائید یا رد بیماری کمک کننده خواهند بود. در صورتی‏که نیاز به تجویز انسولین جهت درمان بیماری وجود دارد، در شروع درمان می توان از منحنی سریالی گلوکز (serial glucose curve) جهت تعیین نوع و دوز مناسب انسولین استفاده نمود. با گذشت مدت زمانی مشخصی از شروع درمان، برای بررسی روند پاسخ به درمان و کنترل بیماری در کنار توجه به علائم بالینی و وضعیت عمومی ادرار می‏توان از آزمایش‏های اندازه‏گیری گلوکز خون و ادرار، فروکتوز آمین و هموگلوبین گلیکوزیله خون استفاده نمود.