بررسی آت‌اکولوژیکی، فنولوژی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی ziziphora clinopodioides lam. به همراه اتنوفارماکولوژی و طیف فلورستیک گیاهان دارویی منطقه بوانلو (استان خراسان شمالی)

این تحقیق به منظور بررسی مورفولوژی، مهمترین نیازهای اکولوژی، فنولوژی و  فیتوشیمیایی گیاه دارویی کاکوتی کوهی (ziziphora clinopodioides lam.)، تهیه لیست فلورستیک و اتنوفارماکولوژی گونه های دارویی در یکی ازرویشگاه های طبیعی در استان خراسان شمالی(بوانلو با ارتفاع 1728 متر) به‌صورت طرح کاملاً تصادفی انجام شد. ضمن عملیات صحرایی مهمترین شاخص‌های اکولوژیکی، فنولوژیکی و اطلاعات سنتی در مورد مصارف دارویی گیاه کاکوتی و سایر گونه های همراه دارویی در طب سنتی منطقه اخذ و ثبت گردید. سرشاخه های گل‌دار گیاه در تیر ماه 1392 جمع آوری و خشک شد و عصاره هیدروالکلی آن به روش حیساندن بدست آمد. مقدار فنل کل با روش فولین سیکالتو و فلاونوئید کل با روش رنگ سنجی کلرید آلومینیوم در 3 تکرار اندازه گیری شد. نتایج نشان داد رشد رویشی گیاه کاکوتی کوهی از فروردین ماه آغاز و در اواخر خرداد تا اوایل مهرماه نیز در مرحله گلدهی به سر می برد و در نیمه دوم مهر ماه به بذر می نشیند. تعداد 30 گونه گیاهی دارویی متعلق به 29 جنس و17 تیره شناسایی گردید که به‌ترتیب تیره آفتابگردان با 6 گونه (20 درصد) و نعناع با 4 گونه (13درصد) از بیشترین غنای گونه ای برخوردار بودند. فرم های زیستی تروفیت (43 درصد) و ژئوفیت (27 درصد) بیشترین شکل های رویشی و عرصه های مدیترانه ای (40 درصد) و ایرانو تورانی (36 درصد) بیشترین پراکنش جغرافیایی را داشتند. همچنین مشخص شد گیاهان دارویی این رویشگاه به همراه گیاه کاکوتی در طب سنتی منطقه به عنوان ضدعفونی کننده، تب بر، محرک معده و در درمان سرماخوردگی و ناراحتی های دستگاه گوارش استفاده می شوند. مقدار فلاونوئید کل گیاه کاکوتی 0/19±21.2 میلی گرم در گرم معادل کوئرستین و فنل های کل 0/06± 91 میلی گرم بر گرم معادل اسید گالیک بدست آمد.