ارزیابی میزان جذب برخی متابولیت‌های ثانوی (بتولین، اسید بتولینیک، فنل، فلاونوئید) و فعالیت آنتی‌اکسیدان قارچ‌های چوب زی گیاه دارویی betula pendula (l.) roth. در استان گلستان

قارچ‌های چوب زی نیازهای غذایی و متابولیت های ثانوی را از میزبان خود جذب نموده و یکی از منابع عظیم درمانی و حاوی عناصر فعال زیستی می‌باشند. تحقیق حاضر برای اولین بار بر روی قارچ‌های ماکروسکوپی چوب‌زی درخت توس betula pendula (l.) roth.، واقع درجنگل های سیاه­مرزکوه استان گلستان انجام شد. دو متابولیت ثانوی بتولین و بتولینیک اسید با ارزش ضدسرطانی در پوست گونه­های مختلف درخت توس سنتز می شود، با توجه به این­که در ایران درخت توس درحال انقراض است و استخراج این مواد موثره از پوست این درخت ناممکن است، به این منظور شناسایی قارچ های ماکروسکوپی مستقر در پوست گونه مورد نظر،سنجش توانایی جذب ماده موثره بتولین و بتولینیک اسید در قارچ های شناسایی شده با استفاده از دستگاه hplc و همچنین ارزیابی میزان فنل (با معرف فولن – سیوکالتو )، فلاونوئید (به روش رنگ سنجی آلومنیوم کلراید) و فعالیت آنتی اکسیدانی (به روش dpph) قارچ ها انجام گرفت. نتایج منجر به  شناسایی دو گونه قارچ ماکروسکوپیparadoxa hyphodontiaوstereum hirsutum) گردید که ‌توانایی جذب بتولین و بتولینیک اسید را از میزبان خود داشتند. میزان جذب متابولیت ثانوی میزبان، خواص آنتی‌اکسیدان، فنل و فلاونوئید در سطح 01/0 درصد اختلاف معنی‌داری داشتند. میزان فنل کل و ماده موثره بتولین و بتولینیک اسید در بافت قارچ s. hirsutumبرتری خاصی نسبت به قارچ دیگر داشت. بین دو حلال (متانول و اتانول) از نظر میزان فنل و خواص آنتی اکسیدان تفاوت معنی داری وجود نداشت، در حالی که میزان فلاونوئید استخراج شده با حلال اتانول بیشتر از حلال متانول بود. با توجه به نتایج بدست آمده و تائید وجود متابولیت‌های ثانوی در بافت قارچ‌ها، می‌توان آن‌ها را به عنوان منبع جدید داروهای طبیعی به جامعه معرفی نمود.