بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس گیاهان دارویی بیلهر، چویر و زیره ایرانی (Dorema aucheri، Ferulago angolata و Bunium persicum) در استان کرمان (ایران)

چکیدهدر این تحقیق سه گونه بیلهر، چویر و زیره ایرانی (ferulago angulata, bunium persicum, dorema aucheri) در تابستان 1391 از ارتفاعات شهرستان بردسیر استان کرمان، در مرحله میوه‌دهی جمع‌آوری و در سایه خشک شد. از دو گیاهferulago angulata و bunium persicumبا روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) اسانس‌گیری و از گیاه dorema aucheri با استفاده از هگزان عصاره‌گیری شد. ترکیب‌های شیمیایی گیاهان توسط روش کروماتوگرافی گازی متصل به شناساگر طیف نگار جرمی (gc-ms) شناسایی شد. مهمترین ترکیب‌های شیمیایی عصاره گیاه d. aucheri شامل دی‌اتیل فتالات (15/79 درصد) و دی بوتیل فتالات (73/5 درصد)، در گونه f. angulata به‌ترتیب بتا-اوسیمن (02/40 درصد)، آلفا-فلاندرن (47/14 درصد) و بتا- فلاندرن (43/14 درصد) عمده‌ترین ترکیب‌های اسانس و در اسانس گیاه زیره کرمانی نیز به‌ترتیب: کومین آلدیید (53/20 درصد)، گاما-ترپینن (93/23 درصد)، 3-کارن-10-آل (99/27 درصد) و 2-کارن-10-آل (49/9 درصد) از مهمترین ترکیبات اسانس گیاه گزارش شد.واژگان کلیدی: بیلهر، چویر، زیره ایرانی، بتا-اوسیمن، دی اتیل-فتالات، فلاندرن، کومین آلدیید، گاما-ترپینن.