آت اکولوژی، فنولوژی، اتنوفارماکولوژی، ارزیابی فنل و فلاونویید کل و عملکرد آنتی‌اکسیدانی عصاره‌های مختلف سرشاخه‌های گلدار گیاه Dittrichia graveolens (L.) Greuter. در روش‌های مختلف استخراج (رویشگاه بندرگز)

چکیدهاین تحقیق به منظوربررسی مهمترین نیازهای اکولوژیکی، فنولوژیکی و ارزیابی فنل‌، فلاونویید کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی، سرشاخه‌‌های گلدار گیاه معطر و دارویی عطر پاییزی (dittrichia graveolens (l.) greuter) در رویشگاه بندرگز استان گلستان طی بهار تا پاییز 1392 انجام گرفت به همین منظور سرشاخه‌‌های گلدار گیاه در مرداد ماه جمع‌آوری و همزمان مهمترین اطلاعات طب سنتی در مورد گیاه مورد مطالعه از مردم محلی اخذ و ثبت گردید. عصاره گیاه با استفاده از دو حلال متانول و اتانول 80 درصد با استفاده ازدو روش ماسراسیون و التراسونیک، میزان فنل کل و فلاونویید کل به روش اسپکتوفوتومتری و فعالیت آنتی اکسیدانی نیز با استفاده از روش dpph اندازه‌گیری و نتایج در سطح 05/0p < ارزیابی شد. نتایج نشان داد گیاه خودروی عطر پاییزی به طول 45 تا 150سانتی‌متر بسیار سازگار به رویشگاه ساحلی بندرگز (14- متر) با اقلیم نیمه مرطوب، بارش سالانه 3/577 میلیمتر، متوسط حرارت سالانه 7/18 درجه سانتی‌گراد و در خاک‌هایی با بافت سیلت-لومی، اسیدیته 7/7 و هدایت ‌الکتریکی 5/8 درصد می‌روید رشد رویشی گیاه از نیمه اول فروردین آغاز و تا مردادماه ادامه دارد. ظهور گل‌ها از نیمه اول تیرماه‌، میوه‌ها از شهریور و سپس پراکنش دانه‌ها از مهر آغاز و خزان می‌کند. در طب سنتی از سرشاخه‌‌های معطر گیاه به همراه گیاهان درمنه و برازمبل به‌عنوان ضدعفونی کننده، مسکن، ضد التهاب و آنتی‌پاتوژن قوی استفاده می‌شود. نتایج نشان داد که عصاره متانولی گیاه مستخرج از روش اولتراسوند از بیشترین مواد موثره فنلی (mg/g092/0)، فلاونویید کل (mg/g 045/0) و نیز از عملکرد بهینه آنتی‌اکسیدانی در مهار رادیکال‌های آزاد با میزان (?g/ml‎67ic50=) برخوردار است. واژگان کلیدی: آت اکولوژی، آنتی‌اکسیدانی، اتنوفارماکولوژی، بندرگز، فنل و فلاونویید کل، عطر پاییزی