|
|
|
|
تاثیر کاربرد نیتروژن و چین برداشت بر عملکرد، کیفیت و ترکیبات اسانس آویشن (thymus vulgaris l.)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
نوروزی یاسین ,قبادی مختار ,سعیدی محسن ,رضادوست حسن ,کهریزی دانیال ,دوگان هولیا
|
|
منبع
|
اكوفيتوشيمي گياهان دارويي - 1403 - دوره : 12 - شماره : 2 - صفحه:27 -44
|
|
چکیده
|
اسانس گیاه آویشن به دلیل کاربرد در صنایع دارویی، غذایی و آرایشی دارای اهمیت زیادی است. عوامل زیادی از جمله تغذیه، زمان برداشت و شرایط محیطی می توانند بر عملکرد و کیفیت آویشن تاثیر بگذارند. به منظور بررسی تاثیر مقادیر نیتروژن و چین برداشت بر عملکرد، کیفیت و ترکیبات شیمیایی اسانس آویشن، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه رازی در سه سال متوالی 1399-1397 اجرا گردید. فاکتور اول شامل سطوح مختلف کود نیتروژن (صفر، 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص) و فاکتور دوم شامل چین برداشت (اواخر خرداد و شهریور در زمان گلدهی) بود. نتایج نشان داد عملکرد، کیفیت و نیز ترکیبات شیمیایی اسانس آویشن تحت تاثیر کود نیتروژن، چین برداشت و سال قرار گرفت. کاربرد نیتروژن صفات همچنین، مقدار این صفات در چین دوم نسبت به چین اول بیشتر بود. بیشترین مقدار تمام صفات مورد بررسی در تیمار اثر متقابل چین دوم × کاربرد 100 کیلوگرم نیتروژن × سال سوم آزمایش بدست آمد.به طور کلی، کاربرد نیتروژن در چین دوم تاثیر معنی داری بر افزایش عملکرد و کیفیت آویشن داشت. همچنین، متناسب با سطح نیتروژن مصرفی و چین برداشت در طی سه سال آزمایش، درصد ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس آویشن تغییر یافت.
|
|
کلیدواژه
|
تغذیه گیاهی، تیمول، زمان برداشت، گیاه دارویی، ماده موثره
|
|
آدرس
|
دانشگاه رازی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی, گروه تولید و ژنتیک گیاهی, ایران, دانشگاه رازی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی, گروه تولید و ژنتیک گیاهی, ایران, دانشگاه رازی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی, گروه تولید و ژنتیک گیاهی, ایران, دانشگاه شهید بهشتی, پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی, ایران, دانشگاه رازی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی, گروه تولید و ژنتیک گیاهی, ایران. دانشگاه تربیت مدرس, دانشکده کشاورزی, گروه بیوتکنولوژی کشاورزی, ایران, دانشگاه یوزگات, گروه تولیدات گیاهی و دامی, ترکیه
|
|
پست الکترونیکی
|
hulya.dogan@bozok.edu.tr
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
the effect of nitrogen and cutting on the yield, quality and the composition of thyme essential oil (thymus vulgaris l.)
|
|
|
|
|
Authors
|
norouzi yasin ,ghobadi mokhtar ,saeidi mohsen ,rezadoost hassan ,kahrizi danial ,dogan hulya
|
|
Abstract
|
the essential oil derived from thyme is very important due to its use in the pharmaceutical, food and cosmetic industries. numerous factors including nutrition, harvest time and environmental conditions can influence both the quality and yield. in order to investigate the effect of nitrogen levels and harvest time on the quality and yield and chemical composition of thyme essential oil, a factorial experiment was conducted based on rcbd with three replications at razi university over three years from 2018 to 2020. the first factor included amount of nitrogen fertilizer (0, 50 and 100 kg n ha-1) and the second factor included the time of harvest (mid-june and late september during flowering). the results showed that the quality and yield as well as chemical composition of essential oil were affected by nitrogen, cutting and year. nitrogen enhanced several characteristics, including plant height, number of lateral branches, leaf, stem and total dry weights, stem diameter, percentage and yield of essential oil (p le;0.01). also, the amount of these traits in the second cutting was higher than the first cutting. the highest value of all investigated traits was obtained in the interaction treatment of second cutting ×100 kg n ha-1 ×the third year. the most chemical compounds of the essential oil include thymol (41 - 61.25%), gamma;-terpinene (11.10 - 23.60%), p-cymen (10.63 - 23.07%), carvacrol (3.40 - 4.63%), alpha;-terpinene (1.42 - 3.06%), and alpha;-phellandrene (1.02 - 1.97%). nitrogen increased all the chemical compounds of the essential oil. the concentration of carvacrol, alpha;-terpinen and gamma;-terpinene, p-cymene and alpha;-phellandrene decreased with increasing nitrogen from 50 to 100 kg ha-1. overall, the application of nitrogen in the second cutting had a significant effect on increasing the quality and yield. also, the percentage of chemical compounds in essential oil changed according to the amount of nitrogen and harvest time during the three years.
|
|
Keywords
|
plant nutritionthymolharvest timemedicinal planteffective substance
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|