بررسی فیتوشیمیایی و آنتی اکسیدانی برخی ژنوتیپ های میوه گیاه morus alba l. var. nigra در استان‌های آذربایجان غربی و شرقی

توت سیاه با نام علمی (morus alba l. var. nigra) به دلیل تولید متابولیتهای ثانوی دارویی دارای عملکرد آنتی اکسیدانی می باشد. در پژوهش حاضر میوه چهار ژنوتیپ‌ توت سیاه از دو استان آذربایجان غربی و شرقی در اواسط تیرماه ماه سال 1398 برداشت و صفات فیتوشیمیایی آنها مورد بررسی قرار گرفت. شاخص‌های فیتوشیمیایی بر‌‌اساس محتوای فنل کل (روش فولین سیکاتیو)، آنتوسیانین کل (روش اختلاف جذب در ph‌‌‌های مختلف) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (dpph) ارزیابی شدند و برای جداسازی شناسایی و تعیین مقدار کمی اسیدهای فنلی و قندها از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (hplc) استفاده شد. تجزیه داده‌ها با آزمون چند دامنه دانکن در سطح احتمال یک درصد انجام شد. با توجه به نتایج تجزیه واریانس صفات اندازه گیری شده در سطح یک درصد معنی دار بودند و تنوع بالایی در بین صفات اندازه گیری شده مشاهده شد. بیشترین میزان آنتی اکسیدان بر اساس روش dpph، 78/04 درصد، آنتوسیانین کل 6/24 میلی‌گرم بر میلی لیتر و فنل کل 925/98 میلی‌گرم در 100 گرم وزن تر معادل گالیک اسید بود. در پژوهش حاضر با استفاده از دستگاه (hplc) نه ترکیب پلیفنلی در عصاره میوه شناسایی شد ترکیبات اصلی شامل کلروژنیک اسید (60/067)، کوماریکاسید (8/807) و کافئیک اسید (3/657) میکروگرم برگرم بودند، همچنین در عصاره ها سینامیک اسید (0/355)، رزماریک اسید (0/055)، گالیک اسید (2/59)، روتین (0/833)، آپیژنین (2/700)، کوئرسیتین (1/861) میکروگرم برگرم شناسایی شد و همچنین دو قند محلول فروکتوز (5/84) و گلوکز (6/31) گرم در صدگرم وزن تر گزارش گردید، نتایج نشان داد که در تمامی ژنوتیپ‌ ها میزان قند گلوکز بیشتر از فروکتوز بود. ژنوتیپ‌ اول با داشتن بیشترین میزان ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، فروکتوز، فنل کل ،کافئیک اسید، کلروژنیک اسید، کوئرسیتین و آپاژنین به عنوان نژاد برتر معرفی گردید، یافته‌های حاضر برای درک تنوع و تلاش برای انتخاب توت‌هایی برای اصلاح نژاد و همچنین برای صنایع غذایی در انتخاب ارقام با خواص غذایی بالا مفید هستند.

phytochemical and antioxidant activity of some of morus alba l. var. nigra genotypes in west and east azerbaijan province

blackberry (morus alba l. var. nigra) has phytochemical compounds and antioxidant activity. in the present study, the fruits of four blackberry genotypes were harvested from two west and east azerbaijan in mid-july 2017. phytochemical indices were evaluated based on the content of total phenol (folate sizing method), total anthocyanin and antioxidant activity (dpph). to separate, identify and determine the amount of phenolic acids and sugars a high-performance liquid chromatography device (hplc) was used. data analysis was performed by duncan’s multiple range test at the probability level of 1%. according to the variance analysis results, the measured traits were significant at the level of 1% and a high diversity was observed among the measured traits. the highest amount of antioxidants was 78.04 %, total anthocyanin and total phenol were 6.24 mg/ml and 925.98 mg/100 g fresh weight equivalent to gallic acid, respectively. in the current study, 9 polyphenolic compounds were identified in the fruit extract by hplc. the main constituents included chlorogenic acid (60.060), coumaric acid (8.807) and caffeic acid (3.657) microgram per gram. in addition, in extracts, cinnamic acid (0.355), rosemary acid (0.055), gallic acid (2.59), rutin (0.833), apagenin (2.700), quercetin (1.861) microgram per gram were identified and also two sugars of fructose (5.84) and glucose (6.31) g per 100 g of fresh weight were reported. the results showed that in all genotypes, glucose was higher than fructose. the first genotype with the highest amount of antioxidant capacity, fructose, total phenol, caffeic acid, chlorogenic acid, quercetin and apagenin was introduced as the superior breed. the findings of this study is useful for understanding the diversity and efforts to select berries for breeding as well as for the food industry in selecting cultivars with high nutritional properties.