بررسی فیتوشیمیایی، آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی استرول‌ها و اسیدهای چرب دو گونه دارویی eryngium caucasicum trautv و caucalis platycarpos l در استان گیلان

جنس :eryngium یکی از بزرگترین جنس های تیره چتریان (apiaceae) است با بیش از 250 گونه بعضا به عنوان محصولات زراعی، دارویی و خوراکی در ایران کشت می شود. در این تحقیق به منظور بررسی فیتوشیمیایی ، فعالیت آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی عصاره هگزانی سرشاخه های گلدار دو گونه دارویی زولنگ و ساقه خز (e. caucasicum و c. platycarpos) به ترتیب از ارتفاعات 1900 و 1200 متر و منطقه فومنات و جنگل سراوان در محدوده توتکابن در فاصله ماه های خرداد تا تیرماه سال 93 برداشت گردید. عصاره گیری از نمونه ها با استفاده از روش خیساندن و فراکسیونه کردن عصاره های هگزانی با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع به کمک خلاء انجام گردید. آنالیز مواد موثره نیز با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی - طیف سنجی جرمی مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت سنجش میزان فعالیت آنتی اکسیدانی از شش روش مختلف استفاده گردید. جهت ارزیابی فعالیت ضد التهابی فراکسیون های اسیدهای چرب و فیتواسترولی از روش پایدار شوندگی غشا گلبولهای قرمز انسانی (hrbc) بهره گرفته شد. نتایج بررسی های فیتوشیمیایی نشان داد، مقدار کلی ترکیبات موجود در عصاره تام غیرقطبی حاصل از حلال هگزان در گونه e. caucasicum ( 18/21 درصد نسبت به گونه c. platycarpos ( 7/39 درصد) به طور قابل توجهی بیشتر بود. در بین ترکیبات شناسایی شده استیگما استانول ( 21/30 درصد) و بتا-سیتو استرول ( 12/19 درصد) به ترتیب از بیشترین ترکیبات فیتواسترولی شناسایی شده در گیاهان e. caucasicum وc. platycarpos بوده اند و ترکیب 1- پالمیتول گلیسرول در هر دو گونه بیشترین مقدار اسید چرب را به خود اختصاص داد. بهترین عملکرد آنتی اکسیدانی مربوط به فراکسیون شماره 2 و 3 در گونه e. caucasicumمی باشد که به ترتیب حاوی ترکیبات اسیدهای چرب و استرولی با ics0 برابر 75±0/00 و 35/ 92±0 میکروگرم بر میلی لیتر بودند. بیشترین فعالیت ضد التهابی متعلق به فراکسیون حاوی اسیدهای چرب بود به طوری که گونه e. caucasicum (66/78 درصد) فعالیت ضدالتهابی بیشتری نسبت به گونه c. platycarpos ( 45/01 درصد) از خود نشان داد. در نتیجه مشخص گردید که یک رابطه مثبت و معنی دار میان میزان استرول ها و اسیدهای چرب موجود در گیاهان مورد بررسی و فعالیت ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی آنها وجود دارد که علاوه بر تایید مصارف محلی، امکان استفاده دارویی - غذایی آنها را نیز اثبات می نماید.

The antioxidant and anti-inflammatory activities of fatty acids and sterols of Eryngium caucasicum Trautv and Caucalis platycarpos L

Inflammation and oxidative related disorders consist the most important public health threating diseases. This study investigates the fatty acid and sterol contents of E. caucasicum and C. platycarpos, which are part of the nutrition culture of the Caspian region. Their antioxidant and antiinflammatory potentials are also tested with regard to preparing supplemental foods. The fatty acid and sterol contents are quantified by gas chromatography–mass spectrometry (GC MS), and are identified by comparison to standard components. All fractions were tested for free radical scavenging properties with respect to 1, 1diphenyl1picrylhydrazyl (DPPH), phosphomolybdenum, 2, 2’azinobis (3ethylbenzothiazoline)6sulphonic acid radical cation(ABTS), cupric ion reducing activity (CUPRAC), Ferric reducing antioxidant power (FRAP), and metal chelating activity on ferrous ions methods. Furthermore, the antiinflammatory activity of the fatty acid and sterol fractions of E. caucasicum and C. platycarpos were assayed by the human red blood cell (HRBC) membrane stabilization method. The total oil content of these plants was 18.21% and 7.39%, respectively, with E. caucasicum yielding a higher percentage of oil. Stigmastanol (21.35%) and βsitosterol (12.19%) constituted the predominant sterols in E. caucasicum and C. platycarpos, respectively.