سنجش کیفی ترکیبات ثانوی اسانس‌ گیاه دارویی mentha piperita l. به روش‌های فیزیکی به‌عنوان جایگزین روش gc-ms

اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت اﺳﺎﻧﺲ ﮔﯿﺎه ﻧﻌﻨﺎع ﻓﻠﻔﻠﯽ .mentha piperita l ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻃﯿﻒﺳﻨﺠﯽ راﻣﺎن و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ آن ﺑﺎ روش ﮐﺮوﻣﺎﺗﻮﮔﺮاﻓﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺧﻠﻮص اﯾﻦ اﺳﺎﻧﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻃﯿﻒﺳﻨﺠﯽ ftir و آﻧﺎﻟﯿﺰ اﻧﮑﺴﺎرﺳﻨﺠﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﺑﺘﺪا ﺳﺮﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎی ﻫﻮاﯾﯽ ﮔﻠﺪار ﮔﯿﺎه از ﻣﺰارع ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻓﯿﻦ ﮐﺎﺷﺎن در ﺳﺎل 1398 ﺟﻤﻊ آوری ﮔﺮدﯾﺪ، اﺳﺘﺨﺮاج اﺳﺎﻧﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎه ﮐﻠﻮﻧﺠﺮ و ﺳﭙﺲ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت آن ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﮐﺮوﻣﺎﺗﻮﮔﺮاﻓﯽ ﮔﺎزی ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺟﺮم ﺳﻨﺞ ﺟﺮﻣﯽ (gc/ms) ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮔﺮدﯾﺪ. ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺳﺮﯾﻊ و ﮐﻢﻫﺰﯾﻨﻪ ﻃﯿﻒﺳﻨﺠﯽ راﻣﺎن ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﻃﯿﻒﺳﻨﺞ ﻣﺘﻔﺎوت دو ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﻨﺘﻮن و ﻣﻨﺘﻮل ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮای ارزﯾﺎﺑﯽ ﺧﻠﻮص اﺳﺎﻧﺲ ﮔﯿﺎه از روش اﻧﮑﺴﺎرﺳﻨﺠﯽ و ﻃﯿﻒﺳﻨﺞ ﻣﺎدون ﻗﺮﻣﺰ (ftir) اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ، ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻏﻠﻈﺖﻫﺎی 20، 30، 40، 60، 80 و 90 درﺻﺪ اﺳﺎﻧﺲ ﻧﻌﻨﺎع ﻓﻠﻔﻠﯽ ﺑﻪﺻﻮرت دﺳﺘﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻼل ﺳﯿﮑﻠﻮﻫﮕﺰان ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ. ﻏﻠﻈﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ و اﺳﺎﻧﺲ ﺧﺎﻟﺺ(ﻏﻠﻈﺖ 100 درﺻﺪ) ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه اﻧﮑﺴﺎرﺳﻨﺠﯽ و ﻃﯿﻒﺳﻨﺠﯽ ﻣﺎدون ﻗﺮﻣﺰ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻃﯿﻒﺳﻨﺠﯽ ﻣﺎدون ﻗﺮﻣﺰ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﺳﺎﻧﺲ ﻧﻌﻨﺎع ﻓﻠﻔﻠﯽ ﺧﺎﻟﺺ و ﻏﻠﻈﺖﻫﺎی رﻗﯿﻖ ﺷﺪه آن ﻧﯿﺴﺖ و ﻓﻘﻂ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﻮﻟﮑﻮلﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ آن از ﻧﻈﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺎﻟﯿﺰ اﻧﮑﺴﺎرﺳﻨﺠﯽ، ﻏﻠﻈﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﺎﻟﺺ ﮐﺎﻣﻼًاز ﻫﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﻮدﻧﺪ . ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ آﻧﺎﻟﯿﺰ اﻧﮑﺴﺎرﺳﻨﺠﯽ و ﻃﯿﻒﺳﻨﺠﯽ راﻣﺎن روﺷﯽﻫﺎی ﺳﺮﯾﻊ و ﮐﻢﻫﺰﯾﻨﻪای ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت اﺻﻠﯽ اﺳﺎﻧﺲﻫﺎ و ﺗﻌﯿﯿﻦ درﺻﺪ ﺧﻠﻮص آنﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.