ارزیابی محتوای گلابریدین و ارتباط آن با عوامل محیطی در برخی از جمعیت‌های مختلف گیاه دارویی glycyrrhiza glabra l.بومی ایران

گلابریدین از مهمترین دسته ترکیبات فلاونوئیدی ریشه گیاه شیرین‌بیان (glycyrrhiza glabra l.) و دارای خواص مختلف آنتی اکسیدان، ضدباکتریایی، ضد دیابت، ضدمیکروب، ضدسرطان و محافظت کننده عصبی است. در این تحقیق به منظور بررسی محتوای گلابریدین و ارتباط آن با عوامل خاکی و اقلیمی، ریشه‌های به قطر دو سانتی‌متر از 17 جمعیت‌ شیرین‌بیان از مناطق مختلف ایران در مهرماه سال 1397 در اواخر فصل رشد گیاه برداشت و جهت آنالیز به آزمایشگاه‌های گروه کشاورزی پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی دانشگاه شهید ‌بهشتی منتقل شد. استخراج عصاره با استفاده از حلال متانول 80 درصد انجام و محتوای گلابریدین به روش hplc مورد مطالعه قرار گرفت. محتوای گلابریدین جمعیت‌های مختلف شیرین‌بیان از کمترین مقدار آن 0.41 (در جمعیت یاسوج) تا بیشترین مقدار : 22.87 (در جمعیت کاشمر) میلی‌گرم بر گرم وزن خشک متغیر بود. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین صفت گلابریدین با فسفر و محتوای آهک خاک در سطح یک درصد مشاهد شد. محتوای گلابریدین با ارتفاع از سطح دریا دارای همبستگی منفی و معنی‌داری در سطح پنج درصد بود. براساس نتایج حاصل از تجزیه خوشه‌ای، 17 جمعیت شیرین‌بیان را در سه گروه اصلی قرار گرفتند. ارزیابی جمعیت‌ها از نظر گلابریدین تنوع بالایی را نشان داد که جمعیت‌های کاشمر، ایلام و بجنورد را می‌توان به عنوان جمعیت‌های برتر به منظور اهلی‌سازی و به‌نژادی گزینش و در صنایع غذایی و داروسازی بکار گرفت.