بهینه‌سازی پارامترهای موثر دراستخراج اسانس از بذر گلپر (heracleum persicum desf. ex fischer) با استفاده از روش سطح پاسخ (rsm)

امروزه استفاده از اسانس‌های گیاهی در صنایع غذا و دارو در حال افزایش است. مطالعه حاضر، با هدف بهینه‌سازی فاکتورهای موثر در به حداکثر رساندن عملکرد اسانس و تعیین ترکیبات اسانس در شرایط بهینه صورت گرفت. اثر پارامترهای: مقادیر مختلف گیاه (x1)، زمان اسانس‌گیری (x2) و اندازه ذرات بذرها با مش (x3)، در سه سطح (1، 0، 1-) به عنوان متغیر مستقل، برای بهینه‌سازی درصد اسانس به عنوان متغیر وابسته با استفاده از روش سطح پاسخ بررسی شد. پس از جمع‌آوری بذرها از منطقه‌ آینالو (آذربایجان شرقی) در مرداد ماه 1394، اسانس به روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر استخراج شد و شناسایی ترکیبات اسانس با استفاده از دستگاه gc-ms صورت گرفت. نتایج تجزیه anova و اشتباه آزمایشی برای مدل rsm نشان داد که مدل پیش‌بینی شده برای درصد اسانس به طور معنی‌داری دقیق است (p<0.01). بیشترین درصد اسانس (5.33) در محدوده 30 گرم ماده گیاهی، به مدت 2 ساعت اسانس‌گیری و یک دقیقه آسیاب بذرها به دست آمد. در آنالیز با کروماتوگرافی گازی 28 ترکیب در اسانس بذر گلپر شناسایی شد که ترکیبات عمده‌ آن شامل هگزیل بوتیرات (43.27 درصد) و ان-اکتیل استات (15.78 درصد) بودند. با توجه به اینکه در بخش صنعت استخراج اسانس فرایندی زمان‌بر و مستلزم صرف انرژی و در نتیجه هزینه زیادی می‌باشد، نتایج حاصل از این پژوهش پس از تایید در مقیاس صنعتی، می‌تواند در صنایع مربوطه مورد استفاده قرار گیرد.

Optimization of oil extraction parameters of Heracleum persicum seed Using Response Surface Methodology

Recently use of plant essential oil in the food and medicine industry is increased. This study was done with the aim of optimization of effective factors for maximizing of essential oil (EO) yield and evaluation of oil composition obtained in the optimized condition. Effect of Parameters: Different amounts of plant (X1), extraction time of essential oils (X2) and particle size of seeds with mesh (X3), at three levels (1, 0, 1) as independent variable, to optimize the percentage of essential oil as dependent variable title was evaluated using the response surface methodology. After collecting Golpar seeds from the Aynaloo (East Azarbaijan) region in August 2015, the essential oil was extracted by water distillation with Clevenger apparatus and identification of essential oil compounds was performed using GCMS. ANOVA and experimental error for RSM model showed that predicted model for essential oil percentage was significantly (P <0.01). The maximum percentage of essential oil (5.33) was obtained in the range of 30 grams of plant material, for 2 hours of extraction of essential oils and one minute of grinding of seeds. In the analysis with GC 28 compounds were identified in the essential oil of Golpar seed, the major components of which were hexyl butyrate (43.27%) and nacetoacetate (15.78%). Due to the fact that in the industrial sector, the extraction of essential oils is a timeconsuming process requiring energy and therefore a high cost, the results of this study can be used in the industrial sector after the approval of the industrial scale.