بررسی تغییرات میزان آتروپین و اسکوپولامین و ویژگی های رشدی گیاه دارویی شابیزک (atropa belladonna l.) تحت تاثیر کودهای زیستی و شیمیایی

امروزه بکارگیری باکتری‌های محرک رشد(pgpr) یکی از راهکارهای بهبود رشد و ویژگی‌های فیتوشیمیایی گیاهان دارویی می‌باشد. این تحقیق در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی در سال 1395 بصورت فاکتوریل و بر پایه طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی انجام ‌شد. باکتری‌های محرک رشد شامل عدم‌تلقیح، سودوموناس، ازتوباکتر، سودوموناس+ازتوباکتر، تیوباسیلوس+گوگرد به عنوان عامل اول، و کود شیمیایی شامل عدم مصرف کود شیمیایی یا شاهد، 50 درصد و 100 درصد کود شیمیایی توصیه شده به عنوان عامل دوم این آزمایش بودند. آلکالوئیدهای گیاه در مرحله گلدهی و با استفاده از حلال‌های کلروفرم، متانول و آمونیاک استخراج و مقدار آتروپین و اسکوپولامین با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (hplc) اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که کودهای زیستی و شیمیایی و اثر متقابل آنها بر صفات رشدی و میزان آتروپین و اسکوپولامین برگ و ریشه تاثیر معنی‌داری داشته‌اند (p<0.01) . بیشترین مقدار عملکرد بیولوژیک در تیمار سودوموناس با 100درصد کود شیمیایی توصیه شده مشاهده شد. بیشترین میزان آتروپین و اسکوپولامین در برگ به ترتیب مربوط به تیمار سودوموناس با 50درصد کود توصیه شده و تیمار عدم استفاده از کود زیستی با 50درصد کود شیمیایی توصیه شده بود. بیشترین میزان آتروپین ریشه مربوط به تیمار سودوموناس با عدم استفاده از کود شیمیایی توصیه شده بود و بیشترین میزان اسکوپولامین ریشه در تیمار سودوموناس با 100درصد کود توصیه شده مشاهده شد. بطورکلی بیشترین عملکرد بیولوژیک و میزان آتروپین در برگ و ریشه و همچنین میزان اسکوپولامین ریشه در گیاه شابیزک با کاربرد باکتری سودوموناس حاصل شده‌است.

Study on Changes of Atropine and Scopolamine Content and Growth Characteristics of Atropa (Atropa belladonna L.) as Affected by Biofertilizers and Chemicalfertilizers

Nowadays, using Plant Growth Promoting Rhizobacter (PGPR) as biofertilizers is one strategy for improvement of the growth and phytochemical characteristics of medicinal plants. This research was conducted in the Research Farm of the Institute of Medicinal Plants ACECR in 2017 as a factorial experiment based on randomized complete block design with 3 replications. The growthpromoting bacteria as the first factor were noninoculation, Pseudomonas, Azotobacter, Pseudomonas + Azotobacter, and Thiobacillus + Sulfur. The chemical fertilizers as second factor were no fertilizer or control, 50% recommended fertilizer and 100% recommended fertilizer. At flowering stage, the alkaloids were extracted by using chloroform, methanol and ammonia solvents. The amount of atropine and scopolamine was measured by Highperformance liquid chromatography (HPLC). The biological and chemical fertilizers, as well as their interaction effect had significant effect (p<0.01) on growth traits, and atropine and scopolamine content of leaf and root. The maximum biological yield was observed in Pseudomonas with 100% of recommended fertilizer. The highest amount of leaves atropine and scopolamine was related to Pseudomonas with 50% fertilizer, and nonbiofertilizer treatment with 50% recommended fertilizer, respectively. The highest amount of root atropine was related to Pseudomonas without chemical fertilizer application. The highest content of root scopolamine was observed in treatment of Pseudomonas with 100% Recommended. In general, the highest biological yield and the amount of atropine in leaves and roots, as well as the amount of scopolamine in the root were obtained by Pseudomonas application.