مدیریت سوانح هسته‌ای از دیدگاه حفاظت پرتوی

کاربرد انرژی هسته‌ای به‌منظور تولید برق در بهره‌برداری عادی و در مقام مقایسه، گزینۀ مطلوبی در سبد انرژی بسیاری از کشورها به‌شمار می‌رود؛ اما در عین حال، پتانسیل آسیب‌رسانی به مردم و محیط زیست را به هنگام بروز سوانح، هر چند با احتمال اندک، نظیر سایر دستاوردهای فناوری بشر در بر دارد. برنامه‌ریزی موارد اضطرار برای مقابله با این رویدادها، با احتمال هر چند اندک، و ایجاد آمادگی‌های لازم در پرسنل بهره‌بردار، گروه‌های نجات و جوامعِ پیرامونی اجتناب‌ناپذیر است. محور اصلیِ مقابله را بهینه‌سازی حفاظت پرتوی، همراه با اعمال برخی محدودیت‌های دُزِ فردی بر مبنای ترازهای مرجع تشکیل می‌دهد. در این راستا، مسیرهای پرتوگیری، جوامع در معرض پرتوگیری و ویژگی‌های پرتودهی مورد بررسی واقع می‌شود. در مرحلۀ نخست، ارزیابی اولیه از وسعتِ سانحه و تلاش در مهار آن در اولویت قرار دارد. انجام پرتوپایی از جنبه‌های مختلف و برآورد میزان پرتوگیری در داخل و خارج تاسیسات به همراه تعیین نوع و میزان مواد پرتوزای آزاد شده نیز در این مرحله صورت می‌گیرد و براساس آن، مدیریت عملیات و تقسیم وظایف با توجه به میزان دُزِ محتمل و در نظر داشتن ترازهای دُزِ مرجع اِعمال می‌شود. در پیِ آن، برآورد چگونگی پخش مواد پرتوزا از مسیرهای مطرح و به موازات آن، مراقبت در اجرای برنامه از پیش تدوین شدۀ اضطرار بر مبنای مسئولیت‌های تعریف‌شده انجام می‌پذیرد. طیِ این مراحل، مراقبت در چگونگی انعکاسِ رویدادها به جامعه، تبیین ریسک و توجه به تاثیر آن بر افکار عمومی، ‌حائز اهمیّت فراوان است. مراحلِ بعدیِ این مدیریت، برنامه‌ریزی برای اقدامات میان‌مدّت و درازمدّت، بر حسب مورد، و بررسی اقداماتِ لازم برای خروج از وضعیّتِ بحران و ارزیابی استراتژی‌های بازگشت به وضعیّتِ عادی را شامل می‌شود.