ارزیابی پرتوهای فرابنفش لامپ‌های کم‌مصرف از نوع فلورسنت فشرده

فنّاوری به‌کاررفته در لامپ‌های کم‌مصرف از نوع فلورسنت فشرده (cfl) سبب شده ‌است که انرژی مصرفی آن‌ها تقریباً یک‌چهارم انرژی مصرفی لامپ‌های رشته‌ای برای تولید نور معادل باشد. این در حالی است که عمر مفید cflها حتی تا ده برابر عمر مفید لامپ‌های رشته‌ای است؛ لذا بسیاری از لامپ‌های رشته‌ای در منازل و مراکز کاری با cflها جایگزین می‌شوند. بدیهی است که نهادهای مسئول نیز مردم را به این کار تشویق می‌کنند تا علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف انرژی، از تولید گاز دی‌اکسید کربن هم کاسته شود. در کاربرد cflها، دو نگرانی مطرح شده ‌است: ورود جیوه به محیط زیست در اثر شکستن این لامپ‌ها و تابش پرتوهای فرابنفش (uv) هنگام روشن بودن. این تحقیق با هدف بررسی میزان پرتوهای فرابنفش cflهای مورد استفاده برای روشنایی و مقایسۀ نتایج با حدود استاندارد پرتوگیری انجام شده ‌است. با استفاده از یک دستگاه اسپکترورادیومتر، در شرایط اتاق تاریک شدت موثر (eeff) پرتوهای فرابنفش تابش‌شده توسط 50 نمونه cfl با مدل‌ها، اشکال و توان‌های مختلف در فواصل متفاوت از لامپ‌ها اندازه‌گیری شده ‌است. نتایج نشان می‌دهد که برای فواصل بیشتر از 30 سانتی‌متر نسبت به تمامی نمونه‌های بررسی‌شده، شدت موثر uv کمتر از حدود استاندارد است، اما در فواصل کمتر ممکن است برای برخی از نمونه‌ها پرتو دریافتی در مدت‌های کوتاه و حتی تا یک ساعت بیشتر از حد استاندارد گردد. نتیجه‌گیری نهایی به این ترتیب است که در صورت استفاده از لامپ روشنایی به‌مدت طولانی در هر شبانه‌روز، بهتر است که از cflهای تک‌جداره استفاده نشود. همچنین استفاده از cflها در چراغ‌های مطالعه یا رومیزی که در فواصل کمتر از 30 سانتی‌متری ممکن است به‌کار روند، پیشنهاد نمی‌شود. در سایر موارد پرتوگیری uv از cflها کمتر از حد استاندارد پرتوگیری است.