محاسبات آهنگ دز ناشی از پرتوزایی طبیعی موجود در سنگ‌های گرانیتی ساختمانی در ایران

همۀ مواد ساختمانی دارای مقادیر مختلفی از مواد پرتوزای طبیعی هستند. مواد به‌دست‌آمده از سنگ و خاک، عموماً حاوی رادیونوکلیدهای اورانیوم (اورانیوم-238)، توریم (توریم-232) و هستۀ پرتوزای طبیعی پتاسیم-40 می‌باشند. پرتوگیری از مواد ساختمانی به دو دستۀ پرتوگیری خارجی و داخلی تقسیم می‌شود. پرتوگیری خارجی در اثر تابش مستقیم پرتوهای گاما از رادیونوکلیدهای طبیعی موجود در این مواد بوده و پرتوگیری داخلی ناشی از استنشاق گاز رادن (رادن-222 و رادن-220) و محصولات واپاشی نیمه‌عمر کوتاه آن‌هاست که محصول واپاشی اورانیوم و توریم در این مواد هستند. در این مطالعه، پرتوگیری خارجی ناشی از تابش مستقیم پرتوهای گاما از سنگ‌های گرانیت استفاده‌شده در ساختمان‌ها در ایران، مورد بررسی قرار گرفته و آهنگ دز جذبی و دز موثر سالیانۀ حاصل از آن، در نمونه‌های تحت بررسی محاسبه و ارائه شده است. آهنگ دز جذبی به‌دست‌آمده، به‌جز مورد نمونۀ شمارۀ 2، بیش از متوسط پرتوزایی طبیعی جهانی، یعنی60 نانوگری در ساعت است. با رجوع به معیارهای دز توصیه‌شده در گزارش سال 1999، اتحادیۀ اروپا در خصوص اصول حفاظت پرتوی پرتوزایی طبیعی مواد ساختمانی برای مواد استفاده‌شده در سطح، همۀ نمونه‌ها زیر حد دز معاف 3/0 میلی سیورت در سال هستند.