مدل‌سازی تاثیر آینده‌نگاری راهبردی بر قابلیت‌های پویا: نقش تعدیل‌گر عدم قطعیت محیطی

امروزه به دلیل پیشرفت‌های پرشتاب علم و فناوری، تغییر روزافزون نیازها و مطالبات مشتریان، محیط‌ سازمان‌ها بیش از پیش پویا، نامطمئن و پیچیده شده است. در واقع این تغییرات منجر به پیدایش عصری به نام عدم قطعیت شده است. برای مواجهه با این عدم قطعیت و شکل‌دهی به محیط‌های نامطمئن، محققان عموماً موافق هستند که سازمان‌ها به قابلیت‌های پویا نیاز دارند. اما مطالعات محدودی در حوزه توسعه این قابلیت‌ها انجام شده است. مقاله حاضر به این شکاف پرداخته و آینده‌نگاری راهبردی را به‌عنوان پیش‌نیاز مهمی برای توسعه قابلیت‌های پویا، تدوین راهبردها و سیاست‌های بلندمدت در شرایط عدم قطعیت محیطی معرفی می‌کند. این پژوهش از بعد هدف توصیفی،از بعد مخاطب کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده‌ها، همبستگی است. واحد تحلیل و جامعه آماری در این پژوهش سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان‌های کشور هستند که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری و نرم‌افزار smartpls مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش بیانگر آن است که قابلیت‌های آینده‌نگاری راهبردی نقش بسزایی در ارتقا و بهبود قابلیت‌های انعطاف‌پذیری راهبردی، عقلانیت تصمیم‌گیری و دوسوتوانی دارد. علاوه بر این، نقش تعدیل کنندگی عدم قطعیت محیطی بر رابطه آینده‌نگاری راهبردی و قابلیت‌های پویای ذکر شده تایید شد و مشخص شد که  آینده‌نگاری راهبردی به‌عنوان پیشینه اساسی قابلیت‌های پویا هستند و آینده‌نگاری راهبردی یکی از موثرترین حوزه‌های مطالعاتی جهت سیاست‌گذاری، مقابله با عدم قطعیت‌ها و چالش‌های ناشی از آن در سازمان‌ها می‌باشد.

modeling the effect of strategic foresight on dynamic capabilities: the moderating role of environmental uncertainty

today, due to the rapid advances in science and technology, the ever-changing needs and demands of customers, the environment of organizations has become more dynamic, uncertain and complex. in fact, these changes have led to an era called uncertainty. to cope with uncertainty and shape uncertain environments, researchers generally agree that organizations need dynamic capabilities. however, limited studies have been conducted to develop these capabilities so far. this study addresses this gap and introduces strategic foresight as an important antecedent for the development of dynamic capabilities and formulating long-term strategies and policies in conditions of environmental uncertainty. the present study is descriptive from purpose dimension, applied from audience dimension  and in terms of data collection method, is correlation. the unit of analysis and the statistical population in the study are the management and planning organizations of the country’s provinces, which were selected on a simple random sampling method. the collected data were analyzed using structural equation modeling and smart pls software. the results indicate that strategic foresight capabilities have a significant role in promoting and improving strategic flexibility, decision rationality and ambidexterity. in addition, the findings confirmed the moderating role of environmental uncertainty in relationship between strategic foresight and the mentioned dynamic capabilities. the study also found that the strategic foresight is the basic antecedent of dynamic capabilities and is one of the most effective fields of study for policy-making, dealing with uncertainties and the resulting challenges in organizations.