ارتباط استرس و بی‌خوابی با افسردگی در کادر درمان شهر همدان: کاربرد تحلیل مسیر

اهداف: مسیرهای سبب‌شناختی مختلفی در بروز افسردگی در کارکنان درمانی نقش دارند. در این مطالعه، تاثیر استرس ادراک‌شده و بی‌خوابی بر افسردگی در پرسنل درمانی شهر همدان بررسی شد.روش ‌‌‌کار: مطالعه‌ی حاضر از نوع مقطعی بود که درباره‌ی کارکنان درمانی بیمارستان‌های شهید بهشتی و سینا واقع در شهر همدان در سال 1401-1402 اجرا شد. استرس ادراک‌شده با دو خرده‌مقیاس درماندگی ادراک‌شده و خودکارآمدی ادراک‌شده و بی‌خوابی و افسردگی با استفاده از پرسش‌نامه‌ی اعتبارسنجی‌شده بررسی شد. تاثیر متغیرها بر افسردگی از طریق تحلیل مسیر بررسی شد.یافته‌ها: تعداد 235 نفر (35/7 درصد پرستار) از کادر درمان وارد تحلیل‌ها شدند. جنسیت، سن، افزایش ساعت کار ماهیانه و تعداد شیفت شب در ماه بر افسردگی تاثیر معنی‌دار داشتند (0/05>p). تحلیل مسیر نشان داد که به‌جز اثر خودکارآمدی ادراک‌شده روی بی‌خوابی، تمامی وزن رگرسیونی استانداردشده برای ارتباط‌ها از نظر آماری معنی‌دار بودند (0/05>p). اندازه‌ی تاثیر درماندگی ادراک‌شده بر افسردگی نسبت به سایر ارتباط‌ها قوی‌تر بود (0/40=وزن رگرسیونی استانداردشده). اثر مستقیم درماندگی ادراک شده و خودکارآمدی ادراک شده بر افسردگی یا اثر غیر مستقیم آن از طریق بی خوابی به عنوان متغیر میانجی، برازش تقریباً مناسبی بر داده‌ها داشت.نتیجه‌گیری: یافته‌های مطالعه بیانگر این است که با اجرای برنامه‌های مداخله‌ای و پیشگیرانه به‌منظور کاهش استرس و بهبود وضعیت خواب، رخداد افسردگی در پرسنل درمانی به میزان درخور توجهی کاهش می‌یابد.

relationship of stress and insomnia with depression among health care workers in hamadan, iran: application of path analysis

objectives: various causal pathways play a role in the occurrence of depression in healthcare workers. this study aimed to assess the effect of perceived stress and insomnia on depression in healthcare workers using path analysis in hamadan, iran.methods: in this cross-sectional study, healthcare workers from shahid beheshti and sina hospitals in hamedan in 2023 were recruited. perceived stress with two subscales of perceived helplessness and perceived self-efficacy, as well as insomnia and depression, were investigated using validated questionnaires. the path analysis was applied to assess the association.results: in total, 235 healthcare workers (35.7% nurses) were included. gender, age, monthly working hours, and number of night shifts per month had a significant impact on depression (p<0.05). path analysis demonstrated that except for the effect of perceived self-efficacy on insomnia, all standardized regression weights for relationships were statistically significant (p<0.05). the effect size of perceived helplessness on depression was the strongest compared to other relationships (standardized regression weight = 0.40). the direct effect of perceived helplessness and perceived self-efficacy on depression or insomnia as a mediator had a good fit to the data.conclusion: as evidenced by the obtained results, with the implementation of intervention and preventive programs to reduce stress and improve sleep, the occurrence of depression in healthcare workers is expected to decrease significantly.