تعیین بار کاری ذهنی و بررسی میزان تاثیر آن در تغییر مولفه‌های خلقیات رانندگان تاکسی درون‌شهری شهر قزوین

اهداف: از جمله نگرانی های مهم جوامع امروزی حوادث جاده ای، خسارات و تلفات مربوط به آن است. بار کاری ذهنی یکی از عوامل اصلی انسانی است که خود می تواند سبب بروز عوامل دیگری نظیر استرس و خشم شود. مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی بار کاری ذهنی و میزان تاثیر آن در تغییر مولفه های خلقیات رانندگان انجام شده است.روش ‌‌‌کار: تعداد 88 راننده‌ی تاکسی گردشی شهر قزوین برای بررسی مولفه های مدنظر در این مطالعه شرکت کردند. از پرسش‌نامه‌ی بار کاری ذهنی دالی برای ارزیابی بار کاری ذهنی و از پرسش‌نامه‌ی پومز برای سنجش مولفه های خلقیات رانندگان استفاده شد. بر اساس سناریو طراحی شده‌ی رانندگی در مسیرهای پرترافیک، متغیرهای مدنظر ارزیابی شدند و به منظور بررسی ارتباط میان آن ها، از آزمون t زوجی و آنالیز هم‌بستگی پیرسون در نرم افزار spss نسخه‌ی 24 استفاده شد.یافته‌ها: میانگین سابقه‌ی کار و سن رانندگان برابر با 46/60 و 13/47 سال با انحراف معیار 10/12 و 9/39 سال بود. یافته‌های به‌دست‌آمده نشان داد که با رانندگی در مسیرهای پرترافیک، بر میزان میانگین بار کاری ذهنی رانندگان به مراتب افزوده شده و این افزایش معنادار است (0/001>p). با افزایش بار کاری ذهنی رانندگان، از برخی مولفه های خلقیات که جنبه‌ی مثبتی دارند (مانند شادکامی و سرزندگی) (r=-0.143, p=0.157)، (r=-0.646, p=0.050) کاسته و بر مولفه‌ی خلقی افسردگی رانندگان افزوده شده است (*0/248 =p) (0/020=r).نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های حاصل از مطالعه، با تداوم فعالیت رانندگی، بر میزان بار کاری ذهنی رانندگان افزوده شده است، ولی ارتباطی مبنی بر تاثیر این مولفه بر مولفه های خلقیات مشاهده نشد.

determining the mental workload and investigating its effect on changing the mood components of taxi drivers in the city of qazvin

objectives: road accidents and related damages and casualties are among the most important concerns of today’s societies. mental workload is one of the main human factors that can cause other factors, such as stress and anger. the present study was conducted to investigate the mental workload and its effect on changing the components of drivers’ moods.methods: a total of 88 tour taxi drivers from qazvin city participated in this study to examine the desired components. the driving activity load index was used to evaluate mental load and the profile of mood states questionnaire to measure drivers’ mood components. based on the designed scenario of driving on high-traffic roads, the desired variables were evaluated. to check the relationship between these variables, paired t-tests and pearson correlation analysis were used in spss version 24 software.results: the mean scores of the drivers’ work history and age were obtained at 46.60±10.12 and 13.47±9.39 years, respectively. the obtained findings showed that driving on high-traffic roads significantly increased the average mental workload of drivers (p<0.001). growth in the drivers’ mental workload led to a decrease in some mood components that had a positive effect, such as happiness (r=-0.143, p=0.157) and vitality (r=-0.646, p=0.050), while it resulted in a rise in the mood component of depression (r=0.020, p= 0.248).conclusion: based on the findings of the study, it can be concluded that as driving continues, drivers experience a rise in mental workload. however, there was no correlation regarding the effect of this component on the mood components.