متناسب‌سازی پرسش‌نامه‌ی شکست‌های شناختی شغلی برای رانندگان ماشین‌آلات راه و شهرسازی کارگاه‌های راه‌سازی: بررسی روایی و پایایی

اهداف: امروزه، شاهد رشد خارق‌العاده‌ی ساخت‌وساز و استفاده از ماشین‌آلات عمرانی هستیم. ازآنجاکه بخش مهمی از خطاهای انسانی ناشی از شکست‌های شناختی هستند، نیازمند ابزارهایی قوی برای ارزیابی این خطاهای شناختی هستیم. لذا هدف اصلی این مطالعه متناسب‌سازی پرسش‌نامه‌ی شکست‌های شناختی شغلی موجود برای رانندگان ماشین‌آلات سنگین راه ‌و شهرسازی است.روش ‌‌‌کار: 84 نفر از رانندگان ماشین‌آلات راه و شهرسازی با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در ابتدا، گویه‌های مرتبط با این افراد در پرسش‌نامه‌ی شکست‌های شناختی شغلی موجود انتخاب و گویه‌های غیرمرتبط حذف و گویه‌های پیشنهادی اضافه شدند. برای بررسی روایی سازه، ابزار در اختیار10 متخصص قرار گرفت. سپس، شاخص‌های نسبت‌های روایی محتوا و شاخص روایی محتوا برای هریک از سوالات تعیین شد و با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی در محیط amos نسخه‌ی 23، شاخص‌های نکویی مدل برازش‌شده ارزیابی شدند. برای اندازه‌گیری پایایی، از ضریب پایایی آلفای کرونباخ استفاده شد. نرم‌افزار آماری استفاده‌شده spss نسخه‌ی 20 بود.یافته‌ها: پرسش‌نامه‌ی نهایی دارای 16 گویه بود که دو شاخص نسبت‌ روایی محتوا و شاخص روایی محتوا برای آن‌ها به قرارگیری آن‌ها در سازه‌ی نهایی منجر شد. شاخص روایی محتوایی پرسش‌نامه 0/9 محاسبه شد. همچنین، شاخص‌های نکویی مدل برازش‌یافته شامل cmin/df، tli، cfi، ifi، gfi، agfi و rmse به‌ترتیب برابر با 1/16، 0/851، 0/880، 0/898، 0/86، 0/802 و 0/044 بود. ضریب آلفای کرونباخ نیز 0/633=α  محاسبه شد.نتیجه‌گیری: پرسش‌نامه‌ی شکست‌های شناختی متناسب‌سازی‌شده روایی و پایایی مناسبی داشت و می‌توان از آن با احتیاط در ارزیابی‌های ارگونومی اپراتورهای ماشین‌آلات راه و شهرسازی استفاده کرد.

psychometrics of an occupational cognitive failures questionnaire for heavy machinery operators in road and urban construction: a study of validity and reliability

objectives: today we are witnessing tremendous growth in construction and the use of heavy machinery. as a significant portion of human errors is attributed to cognitive failures, there is a need for robust tools to assess these cognitive failures. therefore, the primary goal of this study was to investigate the psychometrics of the current occupational cognitive failures questionnaire for heavy machinery operators in road and urban construction.methods: a total of 84 drivers of road and urban construction machinery were selected by simple random sampling method. initially, job-related items for these people were selected for inclusion in the questionnaire, irrelevant items were removed, and proposed items were added. to assess structural validity, the tool was administered to 10 experts. then, content validity ratios (cvr) and content validity indices (cvi) were determined for each of the items and evaluated using confirmatory factor analysis conducted in amos software (version 23). cronbach’s alpha coefficient was used to measure reliability. data were analyzed in spss software (version 20).results: the final questionnaire comprised 16 items, with cvr and cvi leading to their inclusion in the final structure. the cvr of the questionnaire was 0.90. additionally, the indices of the fitted model included cmin/df, tli, cfi, ifi, gfi, agfi, and rmse, which were obtained at 1.16, 0.851, 0.88, 0.898, 0.86, 0.802, and 0.044, respectively. the cronbach’s alpha coefficient was calculated at 0.633.conclusion: the psychometrics of the cognitive failures questionnaire demonstrated suitable validity and reliability for heavy machinery operators in road and urban construction. it can be effectively used for ergonomic evaluations.