طراحی الگوی مدیریت منابع انسانی تاب‌آور در نظام سلامت؛ یک پژوهش کیفی (مطالعه ی موردی: دانشگاه های علوم پزشکی کلان منطقه 3 کشور)

اهداف: کادر درمان و کارکنان نظام سلامت به سبب فعالیت مداوم در مشاغل شبانه‌روزی، حساس و نامتعارف در معرض فرسودگی شغلی قرار داشته و این شرایط موجب افزایش نرخ ترک خدمت کارکنان می‌گردد. از این‌رو در سال‌های اخیر موضوع تاب‌آوری منابع انسانی جهت مقابله با فرسودگی شغلی و تداوم فعالیت کارکنان در شرایط سخت و بحرانی مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارائه‌ی الگوی مدیریت منابع انسانی تاب‌آور در نظام سلامت کشور انجام شد. روش ‌‌‌کار: پژوهش حاضر با استفاده از روش کیفی مبتنی بر راهبرد تحلیل مضمون انجام شده است. در این رابطه، 14 مصاحبه‌ی نیمه ساختاریافته با جامعه‌ی آماری پژوهش شامل اساتید، مدیران، کارشناسان منابع انسانی حوزه‌های ستادی دانشگاه‌های علوم پزشکی منطقه‌ی 3 نظام سلامت کشور، با استفاده از روش نمونه‌گیری زنجیره‌ای (گلوله برفی) و بر مبنای قاعده‌ی اشباع نظری انجام شد. در ادامه با استفاده از روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی در تحلیل مضمون، الگوی اولیه پژوهش حاصل گردید. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل کیفی داده‌ها منجر به شناسایی 116 مضمون پایه، 39 مضمون سازمان‌دهنده و 13 مضمون فراگیر در قالب الگویی با 4 بعد عوامل محیطی، عوامل سازمانی، کارکردهای مدیریت منابع انسانی و پیامدهای آن شده است. در ادامه، روایی و پایایی پژوهش نیز به ترتیب با استفاده از روش نسبت روایی محتوایی و روش holsti تایید گردید. نتیجه‌گیری: اجرای ﻣﺆﺛﺮ عوامل ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه و اولویت‌بندی آن‌ها به منظور بهینه‌سازی و تاب‌آوری مدیریت منابع انسانی، در ارﺗﻘﺎی ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺷﻐﻠﻲ، افزایش اﻧﮕﻴﺰه و در نهایت ارﺗﻘﺎی تاب‌آوری سازمانی می‌تواند موثر واقع شود.

present a resilient human resource management model in the health system; a qualitative research (case study: third macro region medical sciences universities of the country)

objectives: the medical staff and health system employees are exposed to job burnout due to their continuous work in round-the-clock, sensitive and unusual jobs, and this condition causes an increase in the rate of employees leaving the service. therefore, in recent years, the issue of resilience of human resources to deal with job burnout and the continuity of employees’ activity in difficult and critical conditions has been taken into consideration. in this regard, the current research has been conducted with the aim of presenting a model of resilient human resource management in the country’s health system.methods: the present research was conducted using the qualitative research method based on thematic analysis strategy. in this regard, 14 semi-structured interviews with the statistical population of the research, including professors, managers, human resources experts of the medical sciences universities in the 3rd region of the country’s health system, using the chain sampling method (snowball) and based on the rule of theoretical saturation was performed. in the following, using the open, central and selective coding method in the analysis of the theme, the initial pattern of the research was obtained.results: the results of qualitative data analysis have led to the identification of 116 basic themes, 39 organizing themes and 13 inclusive themes in the form of a model with 4 dimensions of environmental factors, organizational factors, human resource management functions and its consequences. in the following, the validity and reliability of the research has been confirmed using the content validity ratio method and the holsti method, respectively.conclusion: the effective implementation of the identified factors and their prioritization in order to optimize and resiliency of human resources management can be effective in improving work performance, increasing motivation and ultimately improving organizational resilience.