بررسی مقایسه‌ای عوامل خطرزا فیزیکی، محیطی و روانی-اجتماعی در کارگران صنعت تولید و مونتاژ قطعات خودرو در شهر قم با رویکرد چند عاملی

اهداف: اختلالات اسکلتی- عضلانی مرتبط با کار، عارضه‌ای چند فاکتوری می‌باشد که منجر به از دست رفتن زمان کار، ناتوانی و افزایش هزینه‌ی اقتصادی می‌شود. هدف از مطالعه‌ی حاضر، ارزیابی نقش فاکتورهای فیزیکی، محیطی و روانی- اجتماعی در ایجاد اختلالات اسکلتی- عضلانی در کارگران تولید و مونتاژ قطعات خودرو در شهر قم در سال 1400 بود.روش ‌‌‌کار: در مطالعه‌ی مقطعی حاضر، 211 نفر به صورت در دسترس وارد شدند. مشخصات دموگرافیک و شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی به ترتیب با پرسش‌نامه‌ی خود گزارشی و پرسش‌نامه‌ی nordic توسعه یافته ارزیابی شد. بار کار ذهنی توسط شاخص nasa-tlx و فاکتورهای فیزیکی، محیطی و روانی- اجتماعی با پرسش‌نامه‌ی ارزیابی محیط کار چندوجهی ساختارمند، ارزیابی شدند. از رگرسیون لجستیک دوحالته جهت نشان دادن نقش فاکتورهای خطر در ایجاد اختلالات، استفاده شد.یافته‌ها: میانگین سنی افراد شرکت‌کننده، 33/9 ± 6/9 بود. میزان شیوع تمام عمر اختلالات اسکلتی- عضلانی برای حداقل یک ناحیه از بدن 77/72 درصد به دست آمد که نواحی گردن، کمر و شانه شایع‌ترین بودند. جنس، سابقه‌ی مصرف سیگار، سن، سابقه‌ی عمل جراحی و سابقه‌ی ورزش، موثرترین فاکتورها در ایجاد اختلالات- اسکلتی عضلانی بوده است. همچنین زیرمقیاس‌های بار کار ذهنی، در ایجاد درد در شانه، ناحیه‌ی فوقانی پشت، کمر، زانو، نقش دارد. زیرمقیاس‌های پرسش‌نامه‌ی ارزیابی محیط کار چندوجهی ساختارمند نقش موثری در درد ناحیه‌ی گردن (1/396 = or)، بخش فوقانی پشت (1/663 = or)، لگن/ ران، زانو، مچ دست/ دست و مچ پا/ پا دارد. نتیجه‌گیری: با توجه به نقش عوامل مختلف در ایجاد اختلالات، فاکتورهای فیزیکی، محیطی و روانی- اجتماعی بایستی همزمان در طراحی برنامه‌های پیشگیری و مداخلات ارگونومیکی در نظر گرفته شوند.

comparative study of physical, environmental and psychosocial risk factors in workers in the production and assembly of auto parts in qom with a multi-factor approach

objectives: work-related musculoskeletal disorders are multifactorial conditions that result in time loss, disability, and increased economical costs. the aim of the current study was to evaluate the role of the physical, environmental and psychosocial factors in the development of musculoskeletal disorders in workers in the production and assembly of auto parts in qom city in 2021.methods: in this cross-sectional study, 211 participants through an inconvenience sampling method entered the study. the demographic characteristics of participants and the prevalence of musculoskeletal disorders were assessed by a self-report questionnaire and the extended nordic questionnaire, respectively. the mental workload was evaluated by the nasa-tlx index and the physical, environmental and psychosocial risk factors were evaluated by the structured multidisciplinary work evaluation tool (smet). the binary logistic regression method was used to show the role of the different risk factors in the development of msds.results: participants had an average age of 33.9 years (sd = 6.9). the lifetime prevalence of msds was obtained at about 77.72% in at least one area of the body. the neck, back, and shoulder areas were the most common regions. gender, smoking history, surgery history, age, past surgery history, and sports history were most effective in the development of msds. in addition, subscales of mental workload play a role in causing pain in the shoulders, upper back, back and knees. smet subscales play an effective role in the neck (or = 1.396), upper back (or = 1.663), hip, and knee, wrist/hand, and ankle/foot pain.conclusion: according to the role of various factors in developing disorders, the physical, psychosocial, and environmental factors should be considered simultaneously in planning preventive programs and ergonomics interventions.