مفهوم سرمایه علمی در میدان دانشگاهی: دیدگاه کنشگران دانشگاه شهید بهشتی

در یک میدان علمی همچون دانشگاه، همواره  تلاش برای کسب جایگاه، موقعیت، به رسمیت شناخته شدن، احترام و منزلت اجتماعی، اعتبار و پرستیژ، شهرت و نام و آوازه و برنده شدن ، میان عوامل و نیروهای مختلف وجود دارد؛ به طوری که حضور در میدان دانشگاهی می‌‌تواند منجر به انباشت سرمایه‌‌های مختلف شود. در این مقاله سعی شده با تکیه بر نظریه جامعه‌‌شناختی بوردیو، مفهوم سرمایه علمی از دیدگاه کنشگران دانشگاهی مورد بررسی قرار گیرد و به این سوال اساسی پاسخ داده شود که کنشگران دانشگاهی چه تعریفی از سرمایه علمی دارند؟ از دیدگاه آنان سرمایه علمی در محیط دانشگاهی دارای چه ویژگی‌‌هایی است؟ و در نهایت پیامدهای سرمایه علمی از دیدگاه کنشگران دانشگاهی کدامند؟ بدین منظور، با به‌کارگیری روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، با 56 نفر از کنشگرانی که دارای تجربه زیسته در دانشگاه شهید بهشتی بوده و اطلاعات موثقی در خصوص موضوع پژوهش داشته‌‌اند مصاحبه شد؛ همچنین با توجه به کیفی بودن رویکرد این پژوهش، از روش ارزیابی لینکلن و گوبا برای سنجش دقت و اعتباریابی یافته‌‌های پژوهشی و از روش کدگذاری مجدد توسط پژوهشگر و پایایی بازآزمون با استفاده از فرمول کووال، برای سنجش پایایی مصاحبه‌‌ها استفاده‌شده است. در نهایت، بازبینی و بررسی مفاهیم و مقوله‌‌های استخراج‌شده توسط متخصصان و بازخورد مشارکت‌کنندگان از یکسو و ضریب پایایی 84 درصد از سوی دیگر، بیانگر مورد تایید قرار گرفتن قابلیت اعتماد کدگذاری‌‌های انجام‌گرفته در خصوص مصاحبه‌‌های این پژوهش بوده است. یافته‌‌های پژوهش نشان داد که طبق دیدگاه کنشگران دانشگاه شهید بهشتی، سرمایه‌‌های علمی یک میدان دانشگاهی در دو حالت ملموس و ناملموس قرار می‌‌گیرند و صلاحیت‌‌های علمی، نگرشی و اجتماعی از ویژگی‌‌های سرمایه‌‌های علمی، محسوب می‌‌شوند؛ همچنین، شکل‌‌گیری و شکوفایی سرمایه علمی در یک دانشگاه دارای پیامدهای فردی(منزلت اجتماعی و شغلی، ایجاد معرفت علمی و هویت‌‌یابی علمی) و پیامدهای سازمانی (افزایش اعتبار علمی، ارتقاء مرجعیت علمی، تحرک و پویایی علمی، توسعه اقتصادی و فرهنگی و پاسخگویی به ذی‌نفعان بیرونی و درونی) است.

the concept of scientific capital in the academic field: the perspective of shahid beheshti university actors

in a scientific field such as a university, there is always a struggle to gain a position,recognition, social respect, prestige, fame and reputation, and winning among variousfactors and forces; so that presence in the university field can lead to the accumulation of various capitals; in this study, based on pierre bourdieu's sociological theory, the concept of scientific capital is examined fromthe perspective of academic actors and the basic question is answered, what is thedefinition of scientific capital by academic actors? in their view, what are the characteristics of scientific capital in the university environment? and finally, what are the consequences of scientific capital fromthe perspective of academic activists?the participants of the present study are the activists of shahid beheshti university including managers, staff, faculty members, students and graduates. using the method of targeted sampling, 56 activists who have lived in shahid beheshti university and have reliable information. they had a treatise on the subject; in this study, the interview tool was used for a direct and in-depth discussion about the status of scientific capital of university. also, due to the qualitative approach of this research, lincoln and guba's evaluation method and re-coding method by the researcher and retest reliability were used to measure the validity and reliability of the interviews;the results of the research indicate that the power and survival of scientific capital in a university field in relation to other actors and conflict and negotiation. with them in order to gain points and individualand organizational development; in other words, the definition of scientific capital isnot based solely on the dignity and status of the place of study and employment, and itsemergence and flourishing, on the one hand, in the context in which it is located, and on the other hand, in its ability. adaptation depends on environmental change and diversity;. the findings of this study also showed that according to the view of the activists of shahid beheshti university, thescientific capital of a university field is in two tangible and intangible states, and scientific, attitudinal and social competencies are the characteristics of capital. are considered scientific; also the flourishing of scientific capital in university has individual consequences (social and occupational status,creation of scientific knowledge and scientific identity-finding) and organizational consequences (increasing scientificcredibility, scientific mobility and dynamism,economic and cultural development and responding to stakeholders) .