بررسی چالش‏های تامین مالی موسسات پژوهشی دولتی در ایران

فعالیت‏های پژوهشی لازمه توسعه کشورهاست و این امر تقاضا برای منابع مالی پژوهش را افزایش داده است. هدف از این مطالعه، شناسایی چالش‏های تامین مالی موسسات پژوهشی دولتی در ایران (با تمرکز بر موسسات پژوهشی ستادی وزارت عتف) و پیشنهاد راهکارهای قانونی برای رفع آنهاست. بدین منظور مصاحبه‏های نیمه‏ساخت‏یافته با خبرگان انجام و پس از پیاده‏سازی، کدگذاری و تحلیل نتایج با استفاده از نرم‏افزار مکس‏کیودا 2020 چالش‏های مزبور ذیل پنج گروه طبقه‏بندی شده که به ترتیب از حیث تعداد چالش‏ها عبارتند از: پایین بودن اثربخشی هزینه‏کرد و کارایی فرآیند مصرف منابع، ضعف نظام ارزیابی برای تامین مالی عملکردمحور موسسات، ضعف عملکرد هیات امنا، هیات رئیسه در ارتباط با تامین مالی و عدم استقلال موسسات در هزینه‏کرد منابع، تنوع سازوکارهای تامین مالی و افزایش فشار بر موسسات برای افزایش درآمد اختصاصی. بخشی از این چالش‏ها با اصلاح و تقویت قوانین مرتبط قابل رفع است، برای مثال می‏توان به اصلاح ساختار بودجه و بودجه‏ریزی مبتنی بر عملکرد با توجه به تفاوت ماهیت پژوهش و فعالیت ‏های اجرایی و تمایز موسسات از منظر ماموریت‏گرایی، ایجاد سازوکار‏های انعطاف‏ پذیر‏تر و رقابتی ‏تر ضمن توجه به هدایت فعالیت‏ ها، تعیین اولویت ‏ها، استقلال موسسات و تعیین اولویت سازوکارها و نظارت بر منابع مالی دولتی توسط یک نهاد ملی اشاره کرد.

investigating the challenges of funding public research institutions in iran

the research activities is necessary for the development of the countries, and this has increased the demand for research financial resources. the purpose of this study is to identify the challenges of financing public research institutions in iran (focusing on the research institutes of the ministry of science, research and technology) and to propose legal solutions to solve them. for this purpose, semi-structured interviews were conducted and after implementation, coding and analysis of the results using maxqda2020, the challenges were classified under five groups, in terms of the number of challenges are: low cost effectiveness and resource consumption process efficiency, weak evaluation system for performance-based financing of the institutions, weak performance of the board of trustees, board of directors in connection with financing and lack of the institutions’ autonomy in the expenditure of resources, lack of the diversification of financing mechanisms and excessive emphasis on attracting external income. some of these challenges can be solved by amending and strengthening relevant laws, for example, it is possible to amend the budget structure and performance-based budgeting, considering the difference in the nature of research and executive activities and the differentiation of institutions from the perspective of mission, establishing more flexible and competitive funding mechanisms while paying attention to guiding activities, setting priorities, independence of institutions and setting the priority of mechanisms and monitoring government financial resources by a national research agency.