فرایند نوآوری سامانه‌های محصول‌پیچیده در صنعت هوانوردی ایران:برهم کنش مهندسی معکوس و مهندسی رو به جلو

با توجه به الگوی متفاوت تکامل و توسعه سامانه‌های محصول‌پیچیده (cops) در مقایسه با مدل‌‌های نوآوری مرسوم، این مقاله به بررسی فرایند تطور و تکامل نوآوری در سامانه‌های محصول‌پیچیده در صنعت هوانوردی ایران با استفاده از مفهوم مدل‌‌ چرخه عمر در مهندسی سیستم‌‌ها می‌‌پردازد. در این مقاله، مدلی برای شناسایی و تحلیل مراحل نوآوری محصول در cops با تمرکز بر آشکار کردن برهم کنش بین مهندسی معکوس و مهندسی روبه‌‌‌‌جلو توسعه می‌‌یابد. برای این منظور، ابتدا با مرور پیشینه و بررسی مدل‌‌های چرخه عمر cops در مهندسی سیستم، چارچوبی مفهومی برای مطالعه فرایند نوآوری در cops ایجاد شد. سپس، از طریق مطالعه چندموردی مبتنی‌‌بر تحلیل‌‌های توالی زمانی سه محصول پیچیده در صنعت هوانوردی، یک مدل فرایندی مبتنی‌‌بر چرخه عمر در cops توسعه یافت که شامل مراحل مهندسی معکوس و بازیابی طراحی (دربرگیرنده مراحل ارزشیابی و تحلیل داده‌‌ها، تولید بسته داده فنی، تصدیق طراحی، تکمیل بسته داده فنی و پیاده‌‌سازی طراحی)، مفهوم، توسعه، تولید، بهره‌‌برداری، پشتیبانی و کنارگذاری است. یافته‌‌های ما چندین ویژگی بارز را درخصوص مدل نوآوری cops در صنعت هوانوردی ایران به شرح زیر نشان می‌‌دهد. این مدل، سیستمی پیچیده از فرایندهایی است که دارای ویژگی‌‌های همزمانی، تکرارشوندگی، بازگشتی بودن و بهم وابستگی هستند. طی فرایند نوآوری محصول، مهندسی معکوس و مهندسی روبه‌جلو برهم تاثیر متقابل می‌گذارند. همچنین، این مدل چارچوبی نظام‌‌مند و کاربردی به منظور مدیریت بهتر فرایند نوآوری در سامانه‌های محصول‌پیچیده‌‌ای فراهم می‌‌کند که براساس ایده‌‌ها و داده‌‌های فنی حاصل از مهندسی معکوس در تعامل با مهندسی روبه‌‌جلو و طراحی مستقیم شکل می‌‌گیرند.

Innovation Process in Complex Product Systems in Iran’s Aviation Industry: The Interaction of Reverse Engineering and Forward Engineering

Due to the different pattern of evolution of complex product systems in comparison with conventional innovation models, this paper examines the evolution of innovation in complex product systems in Iran’s aviation industry using the concept of life cycle model in systems engineering. In this paper, a model for identifying and analyzing innovation stages in CoPS is developed with a focus on revealing the interaction of reverse and forward engineering. For this purpose, first, by reviewing the literature and life cycle models in CoPS, a conceptual framework was developed. Then, by chronological multiple case study of three CoPS in the aviation industry, a life cyclebased innovation process model in CoPS was developed. This model includes following stages: reverse engineering and design recovery (including data evaluation and analysis, technical data package generation, design verification, technical data package completion and design implementation), concept, development, production, operation, support and retirement. Our findings show several salient features of innovation process in CoPS in Iran’s aviation industry as follows. This model is a complex system of processes which are concurrent, iterative, recursive and interdependent. During the product innovation process, reverse and forward engineering interact with each other. Also, this model provides a systematic and pragmatic framework for better management of the innovation process in complex product systems that are designed and produced based on ideas and technical data obtained from reverse engineering in intraction with forward engineering (direct design).