کشف ویژگی‌های حوزه‌های تحقیقاتی نوظهور با استفاده از روش فراترکیب

کشف حوزه‌های تحقیقاتی نوظهور از جمله موارد مهم برای سیاست‌گذاران علم و فناوری و پژوهشگران است. علی‌رغم اهمیت این موضوع تاکنون مطالعه جامعی به منظور ارائه تعریفی مشخص و همچنین تبیین مولفه‌های شناسایی یک حوزه تحقیقاتی نوظهور انجام نشده است. در این مطالعه 1883 مقاله و پژوهش مرتبط سال‌های 1970 تا 2017 از نمایه استنادی web of science انتخاب شد که با استفاده از روش فراترکیب و معیارهای ورود، در نهایت 68 مقاله در راستای هدف مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفتند. معیارهایی که مفهوم نوظهور بودن یک حوزه یا شاخه علمی را بیان می‌دارند استخراج و سه مقوله «تعمیم‌پذیری»، «نوآوری» و «نفوذ» به علاوه 9 مفهوم و 29 کد متناظر با هر معیار، طراحی و تبیین شد. در این مطالعه همچنین تعریفی از یک حوزه علمی نوظهور ارائه شد: "حوزه علمی با اهمیت زیاد که به تازگی ایجاد و فرآیند شکل‌گیری آن به سرعت طی شده باشد و پس از ایجاد نیز سطح وسیعی از تاثیرات و وابستگی‌ها را بر روی پژوهش‌های حوزه خود و سایر حوزه‌ها داشته باشد و نظر تعداد زیادی از پژوهشگران و دست‌اندرکاران علمی را هم به خود جلب کند.