نظام نوآوری بخشی یک صنعت تولیدکننده محصولات و سامانه‌های پیچیده: توربین‌های گازی

دیدگاه نظام‌های نوآوری بخشی، چارچوب مناسبی را برای تحلیل شکل‌گیری و تکامل صنایع مختلف ارائه می‌دهد. با وجود تفاوت‌ها و تمایزهای متعدد میان صنایع تولیدکننده محصولات مصرفی با نظام تولید انبوه و صنایع تولیدکننده محصولات و سامانه‌های پیچیده، تاکنون عمده پژوهش‌های انجام‌شده در زمینه نظام‌های نوآوری بخشی بر مطالعه صنایع تولیدکننده محصولات مصرفی با نظام تولید انبوه تمرکز کرده‌اند و پژوهش‌های اندکی یافت می‌شود که به مطالعه صنایع تولیدکننده کالاهای سرمایه‌ای و محصولات و سامانه‌های پیچیده پرداخته باشند. این مقاله قصد دارد با بکارگیری رویکردی کیفی و مطالعه موردی به مطالعه نظام نوآوری بخشی صنعت توربین‌های گازی در ایران به عنوان یک صنعت تولیدکننده محصولات و سامانه‌های پیچیده و نیز به معرفی بازیگران و کنشگران اصلی، توصیف مسیر شکل‌گیری و انباشت دانش و فناوری، شناسایی سیاست‌ها و نهادهای تاثیرگذار و تشریح شرایط بازار و تقاضا در این صنعت بپردازد. یافته‌های این پژوهش دربرگیرنده این موارد است: 1) مسیر شکل‌گیری و انباشت دانش و فناوری ساخت توربین‌های گازی، مشتمل بر قابلیت‌های فناورانه و راهبردهای کسب فناوری در بنگاه‌های سازنده توربین‌های گازی؛ 2) تنوع و پویایی سیاست‌های تاثیرگذار دولت بر شکل‌گیری و تکامل این بخش، مشتمل بر سیاست‌های راهبری، سرمایه‌گذاری، خرید و تسهیل‌گری؛ 3) ساختار انحصاری و سیاسی بازار صنعت توربین‌های گازی در ایران، مشتمل بر عرضه‌کنندگان و مشتریان (دولت) محدود و تقاضای بالا و روزافزون داخلی برای توربین‌های گازی با کاربردهای مختلف؛ 4) بررسی اثر تحریم‌های بین‌المللی بر فعالیت‌ها و اقدامات شرکت‌های ایرانی سازنده توربین‌های گازی.