پژوهشی در جبر فلسفی و سلطنت نفس در اندیشۀ محقق خوئی

برخی مسائل فلسفی، منشا جبرگرایی قلمداد شده‌اند که مهم‌ترینِ آن‌ها دو مسئله است: قاعدۀ فلسفیِ وجوب سابق و مسئله غیرارادی بودن اراده. برخی اصولیان، قاعدۀ ضرورت سابق را مختص علل موجَب دانسته و علت صدور افعال اختیاری را سلطنت و اعمال قدرت نفسمی دانند. آنان در راستای حل مسئله جبر و اختیار، دیدگاه جدیدی ارائه کرده اند که به نام «نظریۀ طلب» یا «نظریۀ سلطنت نفس» مشهور است. محقق خوئی به تبیین این دیدگاه پرداخته و در صدد برآمده است تا در عرض دیدگاه فلاسفه، از دیدگاه سلطنت نفس دفاع کند. نوشتار حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به تبیین و ارزیابی دیدگاه محقق خوئی پرداخته است