پاسخ به تشکیک در عصمت حضرت یوسف (ع) بر اساس تحلیل حقیقت هَمّ

اصل عصمت پیامبران با وجودِ اختلاف در حدود و ثغور، از مسلّمات معارف اسلامی است. عدم عصمت علمی و عملی در دریافت، حفظ و ابلاغ، موجب نقض غرض خداوند حکیم می‌شود و محال است. در عین حال ظواهر بعضی از آیات و روایات موهم فقدان برخی مراتب عصمت در انبیاء است. آیه 24 سوره یوسف که از همت حضرت به زلیخا سخن گفته، از این جمله است که منشاء شبهه و ارائه پاسخ‌های متعدد به آن شده است. مسئله تحقیق این است که نقاط ضعف و قوت دیدگاه‌های ارائه شده چیست؟ و آیا می‌توان با تکیه بر برخی مبانی و متناسب با سطحی از مخاطبان، پاسخی جدید به این شبهه ارائه کرد؟ در این مقاله به روش توصیفی تحلیلی، ضمن بیان و نقد مهم‌ترین دیدگاه‌ها، نشان داده شده است که مبتنی بر مشکّک بودن اراده، میل تکوینی و قصد انجام، هر دو از مراتب حقیقت واحدی هستند که واژه «همّ» درباره آن به کار رفته است، بنابراین می‌توان همّ حضرت یوسف را به میل طبیعی و همّ زلیخا را به قصد ارتکاب تفسیر نموده و از این رهگذر به شبهه پاسخ گفت.