جریان کلامی امامیه در شهر عسکر مُکرَم (در میانۀ مدرسۀ کوفه و بغداد)

این مقاله با هدف نشان دادن خط کلامی امامیه در شهر «عسکر مُکرَم» در بازۀ زمانی سده های سوم و چهارم سامان یافته است. غرض اصلی از این پژوهش، بازشناسی و بازخوانی لایه های پنهان و ناشناختۀ تاریخ تفکر امامیه در سده های نخستین است و این پژوهه با این پرسش دنبال می شود که فعالیت‌ها و نقش‌آفرینیِ متکلمان امامی در عسکر مکرم به چه میزان بوده است؟ به نظر می‌رسد در میان اکثریت معتزله که در شهر عسکر مکرم در منطقۀ خوزستان فعال بودند، شماری از متکلمان امامیه نیز بودند که جریان کلامی امامیه در آن دیار را رهبری می کردند. هرچند اندیشمندان امامیِ یادشده به دلیل تعاملاتشان با معتزلیان در پاره ای از موضوعات کلامی با آنان هم فکر بودند، ولی در مسئله امامت، تا حدی موفق شدند دیدگاه معتزلۀ بصره دربارۀ افضلیت امیرمومنان(ع) را تغییر دهند. برجسته‌سازیِ اهمیت این شهر در عرصۀ کلام امامیه در میانۀ دو مدرسۀ کوفه و بغداد، یکی از نتایج این تحقیق به شمار می آید.