بررسی دلالت آیۀ 53 سورۀ «فصّلت» بر برهان صدّیقین

برخی فیلسوفان و مفسران اعتقاد دارند عبارت pاَوَلَمْ یَکْفِ بِرَبِّکَ اَنَّهُ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ شَهِیدٌo (فصلت: 53) بر برهان صدیقین دلالت دارد. در مورد چگونگی این دلالت، سه تقریر وجود دارد که هر سه مبتنی بر پیش‌فرض‌هایی برون‌متنی و درون‌متنی است که قابل اثبات نیست. در این نوشتار، پس از بررسی پیشینۀ این تفسیر، سه تقریر با توجه به پیش‌فرض‌ها بررسی شده است. یکی از این تقریرها، تقریری نو است که علامه طباطبائیw آن را مطرح نموده و آیت‌الله جوادی آملی از آن استقبال کرده و مبتنی بر این است که واژۀ «شهید» به‌ معنای «مشهود» باشد. در نقد این تقریر، استدلال‌هایی که برای اثبات دلالت واژۀ «شهید» بر معنای «مشهود» مطرح شده، مورد نقد قرار گرفته است. نتیجۀ این مباحث، نشان می‌دهد این عبارت نمی‌تواند بر برهان صدیقین دلالت داشته باشد.