خستگی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس: علل، ارزیابی و درمان

هدف: خستگی از شایع‌ترین علائم در افراد مبتلا به ام اس است و عامل بزرگی در محدود کردن مسئولیتهای کاری و اجتماعی این افراد است .با توجه به عدم وجود مطالعه جامع ثبت شده در بانکهای مطالعاتی ایران، هدف مطالعه حاضر، مروری جامع بر خستگی، علل و ارزیابی و درمان آن در بیماران مبتلا به ام اس می باشد. روش بررسی: در این مطالعه مروری از بانکهای اطلاعاتی داخلی و خارجی بین سالهای 1989 تا 2013 برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده شد. یافته‌ها: خستگی یکی از عوامل تاثیرگذار بر کیفیت زندگی، انزوای اجتماعی و نیز عدم اشتغال بیماران مبتلا به ام اس است. خستگی تحت تاثیر علل اولیه و ثانویه بروز می‌یابد. ارزیابی جامع خستگی به انتخاب بهترین استراتژی درمانی برای غلبه بر این علامت مشکل زا کمک می‌کند. معیار شدت خستگی (fss)، مقیاس تاثیر خستگی (fis)، مقیاس تاثیر خستگی اصلاح شده (mfis) و مقیاس آنالوگ دیداری (vasf) رایج ترین ابزارهای سنجش خستگی در بیماران مبتلا به ام اس می‌باشد. در درمان خستگی از روشهای دارویی و غیردارویی(تمرینات ایروبیک، ذخیره‌سازی انرژی و درمانهای شناختی رفتاری) استفاده می شود. نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت خستگی و تاثیر بارز آن بر کیفیت زندگی فردی و حرفه‌ای بیماران مبتلا به ام اس، ارزیابی دقیق و درمان مناسب آن ضروری می‌باشد.