اثربخشی ‏ توانبخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی و شدت اختلال ناروانی گفتار در کودکان مبتلا به اختلال ‏ناروانی گفتار

هدف: از شایع ترین اختلالات روانی کلام  لکنت زبان ( که در پنجمین ویرایش راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانپزشکی به آن اختلال ناروانی گفتار کودکی گفته می شود)  است. مطالعات زیادی پیرامون رابطه بین ابعاد کارکردهای اجرایی و روانی کلام صورت گرفته و رابطه آن با توجه پایدار، حافظه فعال، بازداری پاسخ سنجیده شده است. با توجه به رابطه بین کارکردهای اجرایی و اختلال ناروانی گفتار در پژوهش حاضر سعی شد  با استفاده از توانبخشی شناختی و ارتقای کارکردهای اجرایی در سه حوزه توجه پایدار، حافظه فعال و بازداری پاسخ، به درمان اختلال ناروانی گفتار کودکی بپردازیم. روش بررسی:با استفاده از نمونه در دسترس، تعداد 20 کودک بین 7 تا 12 سال با اختلال ناروانی گفتار بر اساس ملاک های پژوهش، انتخاب و از آن ها آزمون (n-back) جهت سنجش حافظه فعال، آزمون عملکرد پیوسته جهت سنجش توجه پایدار و آزمون برو، نرو (go/no go) جهت سنجش بازداری پاسخ به عمل آمد. همچنین شدت اختلال ناروانی گفتار کودکان با استفاده از آزمون  درصد  هجاهای لکنت شده سنجیده شد. سپس آزمودنی ها به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش 15 جلسه 45 دقیقه ای تحت درمان با روش توانبخشی شناختی قرار گرفتند. سپس از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. گروه آزمایش 3 ماه بعد تحت پیگیری قرار گرفتند و مجددا آزمون ها از آن ها گرفته شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس و آزمون تی وابسته جهت بررسی اثربخشی روش درمان نشان داد که تفاوت معناداری بین توجه پایدار (0/022=p)، حافظه فعال (0/035=p) و کنترل پاسخ (0/039=p) و شدت اختلال ناروانی گفتار (0/013=p) در پیش آزمون و پس آزمون در کودکان مبتلا به اختلال در سیالی کلام وجود دارد. و رگه های معناداری در کارکردهای اجرایی (0/056=p) در پیش آزمون و پس آزمون مشاهده می شود. همچنین نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی جهت بررسی پایداری درمان در طی دوره 3 ماهه نشان داد که روش درمان بر روی توجه پایدار، حافظه فعال و کارکردهای اجرایی و شدت لکنت موثر بوده و اثر آن در طول دوره پیگیری ثابت بوده است. همچنین روش درمانی توانبخشی شناختی بر روی کنترل پاسخ موثر بوده اما اثر آن در طول زمان ثابت نمانده است. نتیجه گیری: از یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که روش توان بخشی شناختی در کاهش نرخ اختلال در سیالی کلام و افزایش کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به اختلال ناروانی گفتار موثر بوده و میتواند به عنوان یک روش درمان مورد استفاده قرار گیرد.

The Effectiveness of Cognitive Rehabilitation on Executive Functions and Severity of ‎Fluency Disorder in Children with Childhood Onset Fluency Disorder

Purpose: Stuttering is one of the most common speech disorders. A large number of studies have been claimed the relationship between the various dimensions of executive functions and childhood onset fluency disorder. Additionally, its relationship with the sustained attention, response control, working memory have been measured.  Methods: Using available sampling, 20 children between 7 to 12 years of ages with childhood onset fluency disorder were selected based on the criteria of the research, and tested by (N BACK). In order to measure working memory and continuous performance, test was used to assess sustained attention, and go no go test, to evaluate response control. Also, children with childhood onset fluency disorder were assessed by SS% test for assessing the stuttering severity. They were then randomly divided into the experimental and control groups. The experimental group exposed to 15 sessions with 45 length of cognitiverehabilitation. Then, the posttest was taken from both groups. The experimental group was followed up to 3 months later and tests were performed again. Results: The results of covariance analysis and dependent ttest showed that there was a significant difference between sustained attention (p=0.022), working memory (p=0.035) and response control(P=0.039) and stuttering severity (P=0.013) in pretest and posttest in children in childhood onset fluency disorder. Semi difference is observed in executive functions (P=0.056) in the pretest and posttest. Also, the results of bonfrroni post hoc test for assessing the sustainability of treatment over a 3 month period showed that our treatment method was effective on sustained attention, working memory and executive functions, and its effect was constant during followup period. But cognitive rehabilitation has been effective on response control but its effect has not been stable over time. Conclusion: It can be concluded from the research findings that cognitive rehabilitation method is effective on stuttering severity and increases executive functions in children with childhood onset fluency disorder and can be used as a treatment method.