بررسی و تحلیل نمادشناسانه خوشنویسی اسلامی(خطوط مشکل) در هییت جانداران

در هنر خوشنویسی، زمانی که کتابت گون ههای مختلف خوشنویسی و خطاطی به کمال وپختگی م یرسیدند، خطاطان برای تفنن و ابراز و ایجاد شاهکارهای تازه آ نها را م یآراستند وگون های از خطوط تفننی را ایجاد م یکردند. این بدایع تفننی گاه ب هگون های درم یآمده که گوییخطاط در پی آفرینش تصویر است تا خطاطی. درواقع، خط بهان های بوده است تا خطاط شکلیا نقشی را رقم زند که در پی آن مفهومی نمادین را در بردارد. هدف از این پژوهش، شناساییخطوطی است که خوشنویس با توجه به تشکیل حروف و یا گره بند یهای خاص و دوربند یهای مکرر و بسته و باز از مجموعه حروف، یک کلمه، یا یک عبارت، شکلی از اشکالپرندگان یا اشجار یا صورت انسان و یا دیگر اشکال هندسی را پدید م یآورد. ای نگونه از خطوطرا با عنوان خطوط مُشَّکَّل بررسی م یکنیم. قلیل بودن نمون ههای ب هجامانده و پراکندگی آثار واطلاعات مربوط به خطوط مُشَّکَّل از مسایل عمده این کار تحقیقی بوده است. در این تحقیق،نتیجه جستجوها سرانجام به یافتن 226 تعداد نمونه انجامید که بیشتر آ نها از کتا بهای عربیو انگلیسی زبان در مورد خوشنویسی ب هدس تآمده است. روش این پژوهش از نوع توصیفی -تحلیلی م یباشد. بدین معنا که ابتدا همه نمون ههای گر دآور یشده ) 226 نمونه(، با استفاده ازروش کمی و ابزار پرس شنامه بررسی آماری شدند و سپس نمون ههای گردآور یشده تحلیلنمادشناسانه شدند. برای جلوگیری از درازی سخن و برای دریافت نتیج های مشخ صتر، از میاننمون ههای مورد مطالعه، تنها بخشی از نمون ههای جم عآور یشده برای پژوهش، گزین ششده وتجزیه و تحلیل نمادشناسانه شدند. نتایج این پژوهش نشان م یدهد خطوط مُشَّکَّل سرشارند ازنماد. نمادپردازی و رمزپردازی در خوشنویسی و هنر اسلامی از جایی آغاز م یشود که امکاناتبیان محدود بوده و زبان، عاجز از بیانِ حقایق و علایق معنوی م یشود. بیشترخطوط مُشَّکَّل،هی چگاه جنبه تزیینی نداشتند بلکه دارای مفاهیم ویژ های بود هاند و نیز همراه با واژ ههای و آیاتقرآنی، معانی ژرف و عرفان یای را دربر م یگرفتند که برخاسته از باورهای ژرف انسانی بودند.اهداف مقاله-1 دست هبندی بخشی از هنر خوشنویسی، که از ترکیب حروف و کلمات شکلی خاص ونمادین را پدید م یآورد.-2 تعمق در جنبه درونی و تحلیل نمادشناسانه خطوط مُشَّکَّلسوالات مقاله-1 آیا م یتوان اشکال ب هدست آمده از ترکیبات حروف و واژگان را در گرو ههای خاصیطبق هبندی کرد؟-2 هر یک از شک لهای موجود در این نوع از خوشنویسی چه ویژگ یها و چه معناهایی رادر خود نهفته دارند؟