بررسی فضا در نگارگری ایرانی با تاکید بر منتخبی از آثار بهزاد

نگارگری ایرانی دارای ویژگیهای بصری بسیاری است. فضا نیز یکی از ویژگیهای مهم و درخورِ توجه در این هنر است. هنرمند ایرانی برای خلق این فضا، از تمهیدات بصری گوناگونی بهره جسته است تا به نتیجه مورد نظر خود برسد. در این مقاله سعی شده است تا علاوه بر بررسی و معرفی فضای مثالی و چگونگی ایجاد آن، به انواع دیگری از فضا و حضور آنها در مکتب نگارگری «هرات» با تاکید بر منتخبی از آثار کمالالدین بهزاد پرداخته شود. در این دوره، اجتناب از قرینهسازی محض به نگارگر امکان میدهد که فضاهای مختلف را مجسم و تصویر کند. در آثار هنرمندان این دوره از جمله کمالالدین بهزاد، فضا، هم دوبعدی است و هم عمق دارد؛ هم یکپارچه است و هم ناپیوسته. هر بخش فضا، مکان وقوع رویدادهای خاص و غالباً مستقل است. در آثار انتخابی، به ایجاد انواع فضا با خطوط و سطوح رنگی که در کنار هم قرار گرفتهاند و دارای جنبههای بیانگرا و عاطفی هستند، اشاره شده است. در آثار این دوره، فضا و ترکیببندیهایی متشکل از عناصر مورب و دایرهوار دیده میشود. مباحث با معرفی مکتب هرات و تعریفی کلی از فضا شروع میشود و در ادامه به بررسی فضا و انواع آن در آثار انتخابی از بهزاد، میپردازد.اهداف مقاله1-چگونگی بهرهگیری و درک هرچه بهتر نگارگری ایرانی، با شناخت فضا و انواع آن.2- چگونگی دستیابی هنرمند ایرانی به خلق فضای خیالانگیز.سوالات مقاله1- هنرمند ایرانی چگونه به فضا و خلق آن در آثارش اهمیت داده است؟2- چرا فضای غالب در آثار نگارگری ایرانی، فضای مثالی و ملکوتی است؟