کاربرد تزیینی و مفهومی نقش شمسه در مجموعه شیخ صف یالدین اردبیلی

از ویژگی‌های هنر اسلامی، کاربرد نوع خاصی از هندسه است که تحت تاثیر پیشرفت علم ریاضیات در میان مسلمانان بوده است. هرچند از دلایل رونق استفاده از اشکال هندسی در هنر اسلامی، می‌توان به ممنوعیت تصویرگری در دین اسلام هم‌چنین به مفاهیم نمادین و عرفانی نهفته در برخی از نقوش هندسی اشاره کرد؛ تحقیق حاضر برآنست اشکال هندسی شاخص در تزیینات مختلف چوبی، کاشی‌کاری و..... در بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی را به عنوان یکی از مهم‌ترین مجموعه‌های صوفی- شیعی ایران، شناسایی کرده و احتمال ارتباط بین انتخاب آن‌ها با مفاهیم عرفان اسلامی و آموزه‌های دینی را بررسی نماید. مطمینا انتخاب و کاربرد فراوان اشکال هندسی خاص از جمله نقوش ستاره و شمسه در تزیین این مجموعه و دیگر مجموعه‌های مشابه، تصادفی نبوده و مانند سایر اجزای هنر دوران اسلامی از مبانی اعتقادی خاصی برخوردار است که بسیاری از آن‌ها بر ما پوشیده مانده است. انتخاب اشکال فوق را می‌‌توان به ارتباط اشکال ستاره و شمسه با مفاهیمی چون نور به عنوان تجلی وجود حق از یکسو و آسمان به مثابه موطن انوار و تجلیات الهی از سوی دیگر نسبت داد که خود ازمهم‌ترین مفاهیم عرفان اسلامی به شمار می‌‌روند. لذا این نقوش به جهت برخورداری از پتانسیل بالای بصری و زیبایی‌شناختی می‌تواند منبع الهام بخش مفیدی برای رشته‌هایی‌چون گرافیک با هویت ایرانی و اسلامی نیز محسوب شود.