تحلیل کارایی عملکردی مدارس ایران براساس شاخص سازگاری فضا (نمونه موردی: مدرسه چهارباغ ،دارالفنون ،البرز وسلمان).

هر محیط به‌طورکلی از منظر فیزیکی و متافیزیکی دارای سه جنبۀ عملکردی، فرمی و معنایی است. از آنجایی‌که بین انسان و محیط همواره کنش متقابل وجود دارد، پیکره‌بندی فضایی آن تاثیر مستقیمی بر ابعاد رفتاری کاربران دارد و به‌طور کلی منعکس‌کنندۀ میزان رضایت افراد است. لذا چنین به نظر می‌رسد که مطلوبیت یک فضا تا حد زیادی تابع عملکردهای مختلفی است که در آن اتفاق می‌افتد که این موضوع در علم نحو فضا تحت عنوان کارایی عملکردی فضا شناخته می‌شود؛ به همین منظور، پژوهش حاضر با انتخاب چهار مدرسه تحولات کارایی عملکردی را همگام با تحولات ساختاری فضایی آن‌ها مورد بررسی قرار داده است سازگاری عملکردی فضا در قالب چهار شاخص؛ نظارت فضایی، سلسله‌مراتب انواع حوزه‌های نفوذ، کیفیت همسایگی فعالیت‌ها، بررسی مفهوم تمایز عملکردی فضاها مورد سنجش قرار گرفته و تاثیر هرکدام از شاخص‌های مذکور بر کارایی عملکردی مدارس موردنظر تحلیل شده است. نتایج نشان می‌دهد که در مدارس سنتی، به‌دلیل استقرار حیاط در مرکز بنا و چینش حجره‌ها اطراف آن، افزایش یکپارچگی و نظارت و ارتباط فضایی را ایجاد کرده و نیز امکان پیکره‌بندی فضایی در قالب یک نظام سلسله‌‌مراتبی را برای مدرسه فراهم آورده است این درحالیست که در مدارس نوین و معاصر یکپارچگی فضایی میان فضاهای مدرسه و دسترسی فیزیکی فضاها به حیاط کاملاً محدود شده که این امر زمینه حذف عملکردی حیاط از نظام فضایی مدرسه و تبدیل آن به یک فضایی صرفاً برای رسیدن به بنا را ایجاد کرده و راهرو  بالاترین نقش را در ساماندهی دسترسی ها ایفا می‌کند و به عنصر اتصال‌دهندۀ فضاها تبدیل شده است.اهداف پژوهش:تحلیل کارایی عملکردی مدارس سنتی ایران براساس شاخص سازگاری فضا.بررسی شاخص سازگاری فضا در مدارس چهارباغ، دارالفنون، البرز و سلمان.سوالات پژوهش:تحولات ساختار فضایی در مدارس سنتی چه تاثیراتی بر کیفیت عملکرد فضاها داشته است؟تحولات ساختاری فضا چه نقشی در کارایی عملکردی فضاهای مدارس سنتی داشته است؟

functional efficiency analysis of iranian schools based on space compatibility index;a case study (chaharbagh, dar al-funun, alborz and salman schools)

the subject of aesthetics and its components have a wide and important dimension due to their close relationship with architectural design, with the perception of the audience, and are known as a stimulus for people to understand the visual components of architecture. the purpose of this study is to explain the aesthetic patterns used in the design of buildings, administrative index of tehran between 1340 to 1390. the research method of this research is applied and developmental in terms of purpose and the research method is descriptive-analytical and based on the nature of the data is quantitative-qualitative. the samples of this research have been selected based on 9 pre-revolutionary office buildings and 10 post-revolutionary office buildings. views were analyzed on the basis of cultural, economic and technological dimensions of qualitative content. criteria were also identified based on quantitative and qualitative dimensions and were assessed based on semi-structured interviews. the results show that the cultural dimension variable with (beta = 0.329) with significance coefficient (sig = 0.036) is the strongest predictor of the aesthetic category of buildings and the economic dimension variable is (271). beta = 0.0 with a significance coefficient (sig = 0.000) and in the second place, has the power of prediction in the model and in the third place, the technology dimension variable (beta = 0.149) with a significance factor (0 = sig) is.